Veerkracht in coronatijd Drie sleutels voor de toekomst Samen maken we het verschil Cardia Jaarverslag Terugblik op 2021
Inspiratie Het werk van jouw handen De liefde in je ogen In alles wat je elke dag weer Voor hen doet Ligt een tedere zorg Oprecht met hen bewogen Ook al is het niet Je eigen vlees en bloed Voor altijd sta je naast me Als een gift van genade Momenten van geluk Van zorg en pijn In jou zie ik een schaduw Van hoe een naaste Door God eens bedacht Heeft moeten zijn Bron: Dagelijkse Broodkruimels | H.E.M. 2 CARDIA JAARVERSLAG 2021 Gedicht
Inhoud 2 3 4 6 9 10 14 16 18 20 22 Gedicht Inleiding Samen het verschil maken Het tweede coronajaar Belofte naar de cliënt Tevredenheid cliënten Extramurale zorg Gezond eten in De Thuishaven Renovatie Tabitha Digitale open avond Landscheiding Nieuwbouw RijswijkBuiten 24 Wet zorg en dwang 27 28 30 32 34 37 38 40 42 44 48 49 50 52 54 56 58 60 62 64 66 Vriendenfonds Cardia Centrale Cliëntenraad Cardia Belofte naar de medewerker Talent en aandacht Het eerste jaar Floriadehof Professionel Adviesraad Personeelswerving Van zakenvrouw naar zorgmedewerker Opleidingen Ondernemingsraad Cardia Arbobeleid Belofte naar de organisatie Bedrijfsvoering Technologie en innovatie Projectbureau Masterclass Innovatie Cardia en Respect werken samen aan Data gedreven zorg Project Digivaardig in de zorg Raad van Toezicht Slotwoord Bijlage Colofon UITGAVE | Cardia Jaarverslag 2021 is een uitgave van Stichting Cardia. www.cardia.nl REDACTIE | communicatie@cardia.nl Cardia Communicatie VORMGEVING EN DIGITALISERING | Reclamebureau christiaanhoogeveen.nl COPYRIGHT | Cardia kan op generlei wijze aansprakelijk worden gesteld voor eventueel geleden schade door foutieve vermelding in het Cardia jaarverslag. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook zonder vooraf schriftelijke toestemming van de redactie. Mensen en organisaties ervaren van tijd tot tijd dat het aardewerk kwetsbaar is. Gebeurtenissen in het leven geven butsen en scheuren. Dit kunnen wij niet voorkomen, maar we kunnen er wel voor kiezen om zaken waar mogelijk te herstellen. Met bewondering heb ik de veerkracht gezien van onze medewerkers, cliënten en vrijwilligers. Met creativiteit en wilskracht is zo goed als mogelijk geleefd met de Covid-beperkingen die er waren. Soms is het makkelijk om het goud te zien en soms zien we voornamelijk de scherven. In dit jaarverslag proberen we een gebalanceerd beeld te geven. We zijn 2021 begonnen met de nieuwe ambitienotitie in de hand. ‘Samen het verschil maken’, daar gingen en gaan we voor. Onze ambities zijn verwoord als beloftes. Beloftes aan de cliënt, de medewerker en aan Cardia als organisatie in een sector met de grote uitdagingen. We hebben mooie eerste stappen gezet om deze beloftes na te komen. Al lag het tempo minder hoog dan verwacht omdat Covid tijd en aandacht vroeg. We kijken terug op een jaar met mooie hoogtepunten. De feestelijke opening van Floriadehof, de verbouwing van de begane grond van Tabitha, evenals de start van het Innovatieplatform Ouderenzorg Haaglanden. Daarnaast is het vernieuwde Vriendenfonds Cardia voortvarend aan de slag gegaan. Over deze en andere ontwikkelingen leest u in dit jaarverslag. Dankbaar zijn wij voor de inzet en de passie van onze medewerkers, zij brachten het goud aan en zorgen voor nieuwe verbindingen. Ook zijn wij dankbaar voor het vertrouwen dat wij mochten ervaren van cliënten en hun familie. Zij brachten het goud aan en zorgden voor nieuwe verbindingen. Ook de plezierige samenwerking met diverse partners binnen en buiten de sector is iets waar ik erkentelijk voor ben. Vanuit deze dankbaarheid bied ik u dit jaarverslag aan. Henriëtte Bertels-Stam, bestuurder CARDIA JAARVERSLAG 2021 3 Inleiding Beste lezers, Het jaar 2021, het tweede “coronajaar” kan getypeerd worden met de mooie symboliek van Kintsugi. Kintsugi is een eeuwenoude Japanse kunstvorm waarbij gebroken aardewerk met goudlijm gerestaureerd wordt. Kin betekent ‘gouden’ en tsugi is ‘verbinden’. Het feit dat het aardewerk hersteld is, wordt niet weggemoffeld maar juist tot kunstvorm verheven. Zo wordt gebrokenheid mooi gemaakt.
Samen het verschil maken In 2021 zijn we van start gegaan met het nieuwe meerjarenbeleidsplan Samen het verschil maken. In het plan houden we volop rekening met de demografische ontwikkelingen. Het aantal ouderen neemt sterk toe en de beroepsbevolking neemt af. Cardia wil een organisatie zijn die meedenkt en meebeweegt om slimme oplossingen te vinden. Met als doel om ook in de toekomst maatschappelijke meerwaarde te blijven bieden. 4 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Het beleidsplan bestaat uit drie sleutels die toegang geven tot cliënttevredenheid en talent- en organisatieontwikkeling. Belofte naar de cliënt In de belofte naar de cliënt zetten we in op het kennen van onze cliënten en hun naasten. Wij willen de persoonlijke zorg verbeteren door een gevarieerd aanbod aan activiteiten en gezond en lekker eten. Cardia wil een nieuw woonzorgconcept in Rijswijk Buiten ontwikkelen voor de intensieve zorg thuis, en robuuste wijkverpleging leveren, ook in de toekomst. We blijven ook investeren in ons brede netwerk van samenwerkingspartners. Belofte naar de medewerker Bij Cardia zien we de wens van onze medewerkers om van betekenis te zijn, ieder met zijn of haar unieke talent. We werken aan gezonde en vitale teams waarin met voldoende vaste collega’s goed wordt samengewerkt. We bouwen aan dit ideaal vanuit motiverend leiderschap. Het werk in de ouderenzorg is interessant en uitdagend. Hierdoor kunnen we ons succesvolle zij-instroomprogramma uitbreiden. Belofte naar de organisatie Cardia is een vernieuwende en innovatieve organisatie, waarin technologie en innovatie in toenemende mate een fundamenteel onderdeel worden bij het leveren van zorg en in onze manier van werken. We willen technologie aantrekkelijk en menselijk maken in de thuisomgeving. Dit met het oog op de regie en autonomie van de cliënt, maar ook voor de medewerkers die merken hoe verbeterde werkprocessen helpen in hun dagelijks werk. De volledige ambitienotitie vindt u hier: Samen het verschil maken (klik op de link) Of bekijk onze animatiefilm, waarin onze plannen eenvoudig worden uitgelegd. Samen het verschil maken - YouTube CARDIA JAARVERSLAG 2021 5
Het tweede coronajaar Vaccineren en nog eens vaccineren Vol goede moed begonnen we aan het jaar 2021. De coronapandemie was weliswaar nog niet voorbij, maar er gloorde hoop: er waren vaccins in aantocht! Toch was juist het begin van het jaar een verdrietige periode. De tweede coronagolf sloeg ook binnen Cardia toe. Weer moesten we afdelingen sluiten en medewerkers maakten lange dagen, volledig ingepakt in beschermende kleding en mondmaskers. Wilco, leerling verpleegkundige in Landscheiding, vertelde daarover in het Cardia magazine: “Het was een zware tijd. Er bleef een klein team over dat dag en nacht aan het werk was. Ik werkte 12 dagen achter elkaar, soms 14 of 15 uur per dag. En dat was echt nodig. We deden er met het team alles aan om het de bewoners zo comfortabel mogelijk te maken.” 6 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Start vaccinatiecampagne Op 27 januari 2021 was het zover: toen werd gestart met het vaccineren van bewoners. Een belangrijke stap richting meer bescherming en vrijheden. De eerste prikken werden gezet in Tabitha. “Ik word er gewoon bijna emotioneel van,” vertelde locatiemanager Aveliene Kool op die heuglijke dag. “Het is een pittige tijd. Ik gun de bewoners dat ze weer hun familie en vrienden vast mogen houden. Na zo’n zware tijd geeft dit onze bewoners weer wat perspectief.” Bij de andere locaties van Cardia werden de vaccins in dezelfde week gezet. Een bijzonder moment dat werd gevierd met iets lekkers voor de bewoners. Ook medewerkers kregen corona, sommige zelfs meerdere keren. Groot was dan ook de blijdschap toen we op 27 januari de eerste bewoners konden vaccineren. Ook startten we de campagne om medewerkers in te enten. Het was fijn dat zorgmedewerkers voorrang konden krijgen voor de coronaprik waardoor we de continuïteit van de zorg aan onze cliënten konden blijven waarborgen. Na de eerste vaccinatieronde en zeker na de tweede prikken merkten we al verschil: corona was zeker niet weg, maar de meeste mensen werden er minder ziek van. Zeker na de boosterprikken in december konden we stap voor stap de beperkende maatregelen loslaten. Onze kwetsbare cliënten bleven we natuurlijk goed in de gaten houden en het corona expertiseteam volgde de landelijke en regionale ontwikkelingen op de voet. Zo konden we als het nodig was passende en gerichte maatregelen nemen. We merkten daarbij ook dat we geleerd hadden van het eerste coronajaar en konden daardoor snel schakelen. Locaties werden niet CARDIA JAARVERSLAG 2021 7 In januari startte ook de vaccinatiecampagne ‘(PR) IK ook!’ voor medewerkers. Met filmpjes van interne ‘vaccinatieambassadeurs’, posters en ander promotiemateriaal werden de medewerkers opgeroepen zich te laten inenten tegen corona. Het was fijn dat zorgmedewerkers al vanaf 11 januari 2021 als één van de eerste groepen de prik tegen corona konden halen. Zo werkten we samen aan een betere bescherming van cliënten en collega’s tegen het virus.
Ruim 30 tijdelijke medewerkers in een coronabaan meer geheel gesloten; wel was het soms nodig een afdeling te sluiten. En ook de restaurants zijn een tijd lang dicht gebleven. Stap voor stap kon er weer meer. Waar bewoners eerst alleen met de eigen afdeling kerkdiensten en andere activiteiten konden bijwonen, konden er later weer echt gezamenlijke activiteiten plaatsvinden. Hetzelfde gold ook voor trainingen en bijeenkomsten van medewerkers: van online, naar alleen op de eigen locatie, tot ‘gewoon weer’ met elkaar in 2022. Al was het soms ‘één stap vooruit en weer twee stappen terug’. Want door de grilligheid van het virus en het aantal besmettingen moesten we soms beslissen toch weer terug te grijpen op maatregelen die we net hadden afgeschaft. Dankbaar hebben we gebruik gemaakt van de mogelijkheden die de overheid bood. Van het vergoeden van de extra beschermende middelen voor onze medewerkers, tot de tweede bonus voor zorgmedewerkers en de gesubsidieerde coronabanen. Dankzij die laatste regeling hebben we in de periode maart tot en met juli ruim 30 tijdelijke medewerkers in dienst gehad. Al met al was 2021 een jaar waarin corona ons iets minder in de greep had dan in het jaar ervoor. De focus lag vooral op het vaccineren. En daarna weer voorzichtig, in kleine stapjes, terug naar ‘normaal’. We zijn dankbaar dat we dankzij de inzet van velen zover zijn gekomen. Op 1 januari 2021 ging de regeling voor gesubsidieerde coronabanen van start. De overheid creëerde zo de mogelijkheid om extra mensen aan te nemen die de zorgmedewerkers konden ontlasten. Binnen Cardia hebben we dankbaar gebruik gemaakt van deze regeling. Vanaf maart tot en met juli zijn ruim 30 mensen bij ons werkzaam geweest in zo’n coronabaan. Jessie van der Meer en Peter van de Berg zijn twee van hen; zij werkten allebei in De Thuishaven. De bewoners waren maar wat blij met hen, vertelden Peter en Jessie in een interview in het Cardia magazine: “De bewoners zelf vinden het geweldig dat er medewerkers zijn met een tijdelijke coronabaan. ‘’Ze vertelden dat ze het maar saai vonden met dat virus. Nu jullie er zijn is er weer meer leven in de brouwerij, zeggen ze. Je hoort en je ziet dat bewoners het waarderen. Na een praatje zeggen ze bijvoorbeeld: ‘Het was zo fijn om even met je te praten!’’. Wilt u het hele interview met Peter en Jessie lezen? Klik hier Cardia Magazine mei 2021. 8 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Samen het verschil maken Belofte naar de cliënt CARDIA JAARVERSLAG 2021 9
Hoe tevreden waren onze cliënten in 2021? Om te kunnen werken aan een hogere tevredenheid van onze cliënten, is het belangrijk om ook regelmatig te meten hoe het staat met die tevredenheid. Daarom houden we jaarlijks cliëntervaringspeilingen onder zowel de intramurale als de extramurale cliënten. Cliëntervaringspeiling In het voorjaar van 2021 is een onderzoek naar de ervaringen van onze cliënten in de wijkverpleging gehouden. Daarbij zijn geen verbeterpunten gesignaleerd. Alleen het nakomen van de afgesproken tijden is een aandachtspunt en verdient serieuze aandacht. De overige punten worden als gemiddeld of sterk punt gezien. De resultaten zijn weergegeven in de tabel hiernaast. Cliëntervaringspeiling Intramuraal Ook op de locaties zijn cliëntervaringspeilingen gehouden. Voor Floriadehof gebeurde dat in juni 2021 voor de eerste keer. De uitkomsten beschouwen we dan ook als de nulmeting. De zaken die hoog gewaardeerd werden, zijn het prettige gebouw, de voorzieningen en de omgeving, maar ook de respectvolle manier waarop medewerkers met de cliënten omgaan. Als verbeterpunten werden de bereikbaarheid van medewerkers genoemd, en de aansluiting van de activiteiten bij de wensen en beleefwereld van de bewoners. In november 2021 heeft er een cliënttevredenheidsmeting plaatsgevonden onder mantelzorgers van bewoners in de locaties Landscheiding, Onderwatershof, Tabitha en De Thuishaven. Uit de resultaten blijkt waardering voor zaken die heel zichtbaar zijn, zoals de warme maaltijd, het activiteitenaanbod en de zorg in coronatijd. Thema’s die verbetering behoeven zijn bijvoorbeeld de schoonmaak, afstemming van het welzijnsaanbod op de persoonlijke behoeften van cliënten en het maken en nakomen van afspraken. Afgesproken is om de uitkomsten van deze peiling te behandelen als een tussenmeting. In het najaar van 2022 vindt een nieuwe meting plaats waarvan de resultaten worden gepubliceerd. 10 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Totaaloverzicht Cardia wijkverpleging ** Gemak Aandacht 7,7 7,9 Leven Deskundigheid Wensen Gezondheid Kwaliteit Vast team Afgesproken tijd 8,2 8,3 8,4 8,4 8,4 8,6 8,8 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 *** *** *** *** **** *** **** **** 10,0 CARDIA JAARVERSLAG 2021 11
Tevreden cliënten, nu en in de toekomst In 2021 had Cardia gemiddeld 2286 cliënten, waarvan ruim drie kwart (76%) in de thuiszorgsituatie (zorg aan huis en/of huishoudelijke hulp). Het verder ontwikkelen van onze thuiszorg producten is dan ook één van de speerpunten uit onze ambitienotitie. Landelijke cijfers en onderzoeken laten zien dat het aantal ouderen dat thuis blijft wonen hard zal stijgen. Tegelijkertijd constateren we dat er steeds minder zorgmedewerkers zijn. Dit maakt de zorg complexer en duurder. Daarom zijn we in 2021 van start gegaan met het doorbraakplan Extramurale Zorg. Verder is vanuit de strategische doelen uit het meerjarenbeleidsplan ook veel gedaan aan persoonlijke zorg, prettig eten en een gevarieerd welzijnsaanbod in het verpleeghuis. Op diverse plekken is gewerkt aan de woonomgeving in onze locaties, zodat we beter zijn toegerust voor het bieden van complexe verpleeghuiszorg. 2021 was ook het eerste jaar waarin Floriadehof in Zoetermeer volledig operationeel was. We hebben daar gezien dat onze zorgvisie, maar ook de vernieuwende aanpak rond het aannemen en inwerken van personeel, haar vruchten heeft afgeworpen. Op pagina 28 leest u hier meer over. Voor de nieuw te bouwen woonzorglocatie in RijswijkBuiten ontwikkelen we een nieuw woonzorgconcept dat we ‘lichte verpleeghuiszorg’ noemen. In 2021 is een start gemaakt met het uitdenken van dit concept. De gemeente Rijswijk staat achter onze plannen. We hopen in de loop van 2022 daadwerkelijk te kunnen starten met bouwen in RijswijkBuiten. Of het nu gaat om de thuiszorg, de intramurale zorg of de ontwikkeling van de nieuwe locatie: bij onze plannen staat voorop dat we uitvoering blijven geven aan onze mensgerichte zorgvisie met zoveel mogelijk eigen regie voor onze cliënten. Zo maken wij de belofte aan de cliënt waar! Cliënten Cliënten WMO Cliënten Extramuraal Zvw 2017 2018 944 532 716 484 Cliënten Intramuraal 323 334 Huurders 220 208 2019 1073 613 341 202 2020 2021 1023 602 1086 659 343 411 134 130 12 CARDIA JAARVERSLAG 2021
HKZ certificaat behaald Eind maart kreeg Cardia twee auditoren op bezoek. Gedurende drie dagen hebben zij gekeken of wij in aanmerking kwamen voor het kwaliteitscertificaat van HKZ (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector). De auditoren hebben veel mensen geïnterviewd en onze processen beoordeeld. Gedurende drie dagen werd bekeken of Cardia in aanmerking kwam voor verlenging van het kwaliteitscertificaat van HKZ (Harmonisatie Kwalteitsbeoordeling in de Zorgsector). Op 25 mei kregen we het bericht dat het HKZ certificaat zonder tekortkomingen werd verlengd. Dit geeft de bevestiging dat Cardia goede en veilige zorg biedt. Over een aantal onderwerpen waren de auditoren extra enthousiast: • Het Klantenbureau. De manier waarop dit is opgezet, de aandacht voor de processen en de nieuwe (digitale) mogelijkheden om rondleidingen te doen (zoals bijvoorbeeld op Landscheiding is gebeurd)... Hier waren de auditoren zeer over te spreken. • Voeding en koken op de huiskamer. Het koken in de huiskamers en het betrekken van onze bewoners bij de voorbereidingen vonden de auditoren mooi om te horen. • Innovatieve toepassingen in de zorg. In de extramurale zorg wordt bijvoorbeeld bij verschillende cliënten de robot Tessa ingezet. De auditor vond dit leuk om te horen en werd enthousiast van de mogelijkheden van de Tessa. • De aandacht die er binnen Cardia is voor medicatieveiligheid. De overleggen die periodiek zijn gepland, de aandachtsvelders en de interne audits die uitgevoerd worden, gaven de auditoren het vertrouwen dat dit proces bij Cardia belangrijk wordt gevonden. We zijn blij met dit behaalde resultaat en gaan met elkaar door op de ingeslagen weg. Kwaliteitssysteem Als organisatie met het HKZ certificaat werken we binnen Cardia voortdurend aan de kwaliteit van onze zorgprocessen. Hiertoe zijn we in 2021 gaan werken met een dashboard met kwaliteitsindicatoren per Business Unit. Er wordt per kwartaal gerapporteerd. Incidenten worden geregistreerd, geanalyseerd en besproken om van fouten te kunnen leren. Er is veel aandacht voor medicatieveiligheid. Hier worden interne audits op uitgevoerd en in de teams vinden periodieke overleggen plaats om eventuele fouten te bespreken en mogelijke verbeteringen door te voeren. In oktober is een interne hygiëne audit uitgevoerd. Dat hygiëne ontzettend belangrijk is in onze organisatie, heeft ook de corona pandemie ons geleerd. Daarom was het goed om in de audit te zien dat veel medewerkers hygiëne serieus nemen. De verbeterpunten zijn in de teams opgepakt. In 2021 zijn 27 officiële klachten binnengekomen. De klachten hadden betrekking op communicatie en bejegening, planning van de huishoudelijke hulp en over de kwaliteit van geleverde zorg. Alle klachten zijn besproken met de betrokken leidinggevende (en eventuele betrokken collega’s) en daarmee afgesloten. CARDIA JAARVERSLAG 2021 13
Doorbraakplan Extramurale Zorg Thuiszorg klaarstomen voor de toekomst Onder druk van landelijke ontwikkelingen wordt de zorg aan huis steeds belangrijker in de ouderenzorg. Dit vraagt veel van onze thuiszorgorganisatie. Met het ‘Doorbraakplan Extramurale Zorg’ werkt Cardia aan meer en betere thuiszorg, maar we willen de extramurale zorg vooral ook slimmer gaan organiseren. Tegelijkertijd is het onze doelstelling om Cardia bekender te maken als aanbieder van thuiszorg producten. Als onderdeel van het doorbraakplan hebben we in 2021 een pilot gedraaid voor het opzetten en uitbreiden van het Volledig Pakket Thuis (VPT) in De Thuishaven. VPT bestond al als product, maar met de pilot in De Thuishaven hebben we het zorgpakket van het Volledig Pakket Thuis verder ontwikkeld. Zelfstandig thuis blijven wonen met zorg op maat Anne Kramer is de projectleider die het doorbraakplan EMZ begeleidt. Ze was nauw betrokken bij de VPT pilot. “We vinden het belangrijk dat onze cliënten zorg krijgen van de vaste gezichten”, legt Anne Kramer uit. “Vanuit de 14 CARDIA JAARVERSLAG 2021
VPT pilot hebben daarom een aantal van onze medewerkers in de huishoudelijke hulp een opleiding gekregen om ook lichte zorgtaken uit te kunnen voeren. Wel zo prettig voor de cliënt om bijvoorbeeld maar één vaste hulp over de vloer te krijgen. Dat is makkelijker afspraken maken. En zo krijgen onze medewerkers ook de kans om aan hun eigen ontwikkeling te werken.” Cardia biedt het VPT product aan in de aanleunwoningen bij De Thuishaven en in Beukenheim in Rijswijk. Dit product is een belangrijke pijler in ons doorbraakplan voor de extramurale zorg, waarmee we inspelen op de wens van velen om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Toch merken we dat het Volledig Pakket Thuis nog niet zoveel wordt afgenomen als je zou verwachten. Daarom blijft het beter positioneren van het VPT product één van de speerpunten in het jaarplan van de extramurale zorg in 2022. Palliatieve zorg thuis Naast VPT als zorgproduct in de aanleunwoningen van Cardia, wordt in het doorbraakplan EMZ ook gewerkt aan de uitbreiding van de expertise van de zorgmedewerkers. “Vanuit de medewerkers zelf is er de behoefte om ook palliatieve zorg thuis te gaan bieden”, vertelt Anne. “Thuiszorgmedewerkers komen soms jarenlang bij een cliënt over de vloer, en bouwen een band met hen op. Maar als dan het einde nadert, moeten zij de terminale zorg uit handen geven aan een andere organisatie. Cliënten vinden het vaak geen prettig idee om in de laatste periode van het leven ‘vreemden’ aan bed te krijgen. Daarom onderzoeken we momenteel op welke manier we die specifieke vorm van thuiszorg kunnen inrichten.” Naast palliatieve zorg thuis wil Cardia ook specialistische wondzorg kunnen bieden. Hiervoor worden momenteel cursussen gevolgd. Door deze uitbreidingen en met de inzet van technologische hulpmiddelen kunnen de thuiszorgmedewerkers onze cliënten nog beter die zorg bieden die zij nodig hebben. We zijn ervan overtuigd dat deze en andere onderdelen uit het doorbraakplan voor de extramurale zorg nodig zijn om de thuiszorg klaar te stomen voor de toekomst. Na de eerste aanzet hiervoor in 2021, blijft dit voor de komende jaren één van de belangrijkste projecten binnen Cardia. CARDIA JAARVERSLAG 2021 15
16 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Lokaal, duurzaam en gezond eten in De Thuishaven Spierpijn van het kauwen Samuel Mooijman werkte jaren als chef-kok in de horeca. Maar toen kwam de coronacrisis… Voor Samuel én Cardia bleek dat ook een kans. Want nu werkt Samuel als coach-kok in De Thuishaven, waar hij met enthousiasme en doorzettingsvermogen medewerkers en bewoners verleidt om vers, duurzaam en lekker te koken en te eten. hij het terug. Of we wandelen met bewoners naar de groenteboer. Het groente afval kunnen we kwijt aan de kinderboerderij aan de overkant. En we zijn niet duurder uit dan bij de vaste leverancier.” Als dat niet lokaal, duurzaam en gezond is! De bewoners moesten trouwens de eerste weken behoorlijk wennen aan de verse groente. “Ze moesten hun kauwspieren weer gebruiken!” lacht Samuel. “Zelfs moest ik ook leren om mijn kookstijl af te stemmen op de doelgroep. Daarom laat ik nu de groenten iets gaarder koken. Medewerkers moesten eerst niets hebben van snijtechnieken en het opmaken van borden. Tot ze zagen dat het werkt. Het kost niet meer tijd en bewoners genieten meer van het eten.” Samuel vertelt over zijn eerste periode in De Thuishaven. “Ik ben eerst maar eens gaan kijken en luisteren naar medewerkers en bewoners. Samen eten is heel belangrijk en de warme maaltijd mag elke dag weer een beetje feest zijn. Er bleek hier nog best veel uit potten en zakjes te worden gekookt. Het lukte onze vaste leverancier ook niet altijd om met name voldoende en verse groente te leveren. En medewerkers zeiden ‘We zijn hier toch geen restaurant?’. De doorbraak kwam eigenlijk met Pinksteren, toen we verse asperges van de groenteboer op de hoek aten. De bewoners aten hun vingers erbij op!” Verse producten van de groenteboer om de hoek Toen de medewerkers dat zagen werden ook zij enthousiast. Samuel ging met de groenteboer praten en kon een prachtige deal met hem afspreken. “Zeven dagen in de week levert hij ons verse groente. Als we te kort hebben bellen we om meer, als we te veel hebben neemt Samen aardappels schillen “Van het koken probeer ik ook samen met de medewerkers een mooie beleving te maken”, vertelt Samuel verder. “Op elke woning is wel een bewoner te vinden die graag aardappelen schilt. Ook zet ik tijdens het koken vaak muziek op van voor 1980, zodat bewoners dit herkennen. Een aantal bewoners vindt het heerlijk dan al aan tafel te zitten en tussendoor maken we een praatje.” Ondertussen heeft Samuel ook op alle andere locaties van Cardia al korter of langer gewerkt als (coachend) kok. Hij gaat niet meer terug de horeca in, dat is zeker. “Ik was best hard voor mezelf en anderen. Maar deze oudere mensen raken me, ze zijn in mijn hart gaan zitten.” Samuel vertelt hoe hij af en toe een traantje wegpinkt als een bewoner is overleden en wordt uitgedragen. “Ja, dat doet me wel wat. Je bouwt als kok toch een band op met de bewoners.” CARDIA JAARVERSLAG 2021 17
Renovatie Tabitha Samen bouwen aan de toekomst Al meer dan 35 jaar staat de woonzorglocatie Tabitha op dezelfde plek aan de Mozartlaan in Loosduinen. Na al die jaren zijn er zaken verouderd. Daarom is in 2021 gestart met een grootscheepse renovatie. Met dezelfde visie als Tabitha in de beginjaren had, bouwen we door aan een liefdevol huis waar bewoners en medewerkers nóg meer van kunnen genieten dan ze nu al doen. Projectleider van de verbouwing Emilie Veldhuizen en Illse Withagen, van Illse Withagen architectuur, vertellen meer over de visie voor het vernieuwde Tabitha. 18 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Interieur visie voor Tabitha “We creëren een gastvrije, eigentijdse, lichte en frisse omgeving waar bewoners, medewerkers en bezoekers zich prettig bij voelen”, vertelt architect Illse Withagen. “In onze ontwerpen staan daarom vooral lichte en frisse kleuren centraal. Daarbij wordt het thema ‘strand’ in het gehele interieur doorgevoerd”, vervolgt de architect. “We hebben ons hierbij vooral laten inspireren door eigentijdse hotels en restaurants aan het strand. We houden natuurlijk ook rekening met de doelgroep. Zo maken we bijvoorbeeld grotere doorgangen, en gebruiken we materialen die comfortabel aanvoelen en gemakkelijk schoon te maken zijn.” “In oktober zijn we begonnen met het verbouwen van de algemene ruimtes op de begane grond.” Aan het woord is Emilie Veldhuizen, projectleider voor de verbouwing. “Er is onder andere één geheel gemaakt van de receptie en de cateringruimte. Daarnaast is het restaurant anders ingedeeld. Het is een stuk lichter, moderner en ruimer opgezet. Ook zien we veel zachte, strandkleuren terug op de begane grond. Dit willen de bewoners graag en daar luisteren we dan ook graag naar,” vertelt Emilie. “We zijn begonnen met de algemene ruimtes op de begane grond en werken zo naar boven. Zo kan iedereen vanaf het begin al genieten van de vernieuwingen. Na de begane grond gaan we verder met de huiskamers. In het hele pand staat het strandthema centraal”, vertelt Emilie. “Veel bewoners zijn opgegroeid in deze omgeving en vinden het heerlijk om naar het strand te gaan. We willen dat Tabitha voelt als thuis en laten daarom het strandthema terugkomen met kleuren, wandbekleding en belevingsplekken.” Het Grand Café was de eerste ruimte die werd opgeleverd. Op maandag 6 december 2021 werd het feestelijk geopend. Mevrouw Haazebroek mocht het lintje doorknippen. Dit deed ze met de woorden: ‘’Ik wens dat hier heel veel liefde en plezier mag zijn.” En daar gaan we voor! Birgit van de Weijer is eerste medewerker catering in Tabitha. “Iedereen kan nu mee lunchen in dezelfde ruimte, dat was eerst niet zo. Het Grand Café is echt een bruisende plek geworden waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten tijdens de maaltijden en de activiteiten. Het is ook de plek waar bezoekers of mensen uit de wijk een kopje koffie kunnen drinken. Alle activiteiten vinden nu hier plaats. Als je zin hebt om iets te beleven, ga je naar het Grand Café!” We zijn erg dankbaar over het verloop van de verbouwing tot nu toe. In 2022 gaan we verder met een aantal nieuwe plannen. Bent u benieuwd naar Het Grand Café? Bekijk dan het filmpje waarin u een rondleiding krijgt. In dit filmpje is daarnaast een terugblik te zien van de afgelopen verbouwingsperiode. Opening Grand Café Tabitha - YouTube CARDIA JAARVERSLAG 2021 19
Digitale open avond Landscheiding “Wonen in Landscheiding voelt als een warme deken” Donderdag 25 maart 2021 was een bijzondere dag voor Landscheiding. Er stonden camera’s en het restaurant werd omgetoverd tot studio. Want op deze avond werd een digitale open avond gehouden. Vanwege de coronacrisis was het niet mogelijk dat veel mensen fysiek een kijkje kwamen nemen, vandaar dat deze digitale open avond in het leven was geroepen. 20 CARDIA JAARVERSLAG 2021
De open avond werd geleid door presentator Stef Verhoeven van Oudtopia. Daarnaast werkten een aantal medewerkers mee. De teamleider zorg, teamleider welzijn, de regiomanager en een medewerker van de technische dienst: allemaal vertellen ze vol enthousiasme over Landscheiding als woonzorglocatie. De open avond begon met een filmpje waarin regiomanager Janneke Haasnoot een rondleiding geeft. Ze springt in het zwembad, laat zich knippen bij de kapper en fietst op de fiets in de fysiotherapie ruimte. Allemaal faciliteiten die Landscheiding te bieden heeft. Ruime kamer en mooi uitzicht Faciliteiten waar de 97-jarige mevrouw Koper gebruik van maakte sinds zij in juni 2020 in Landscheiding kwam. “Het wonen hier voelt als een warme deken. Toen ik hier kwam werd ik door iedereen welkom geheten. Op de eerste dag vroeg ik of er iemand is die houdt van rummikuppen. Sindsdien heb ik hier een rummikubvriendin,” vertelt ze blij in een filmpje dat getoond werd tijdens de open avond. “Als ik iets nodig heb, hoef ik het niet eens te vragen. Ze holt al,” vertelt ze over één van de welzijnsmedewerkers. De hoeveelheid welzijnsactiviteiten valt ook haar zoon, Jos Koper, op: “Ze heeft hier meer afleiding dan ze thuis had.” Kleinschalig wonen Na het filmpje van mevrouw Koper was het tijd voor Rolike van der Deijl, teamleider Zorg, om meer te vertellen over de zorg binnen Landscheiding. “Landscheiding biedt ook kleinschalig wonen. Dit betekent dat mensen niet wonen in lange gangen, maar dat er een huiskamer is. In deze huiskamer kunnen een aantal bewoners met elkaar de dag doorbrengen.” Reis door de tijd Marlot Henkes, coördinator Welzijn, vertelde tijdens de open avond in maart meer over het welzijnsaanbod. Een mooi voorbeeld is het ‘Reis door de tijd’ boek. “Dit is het levensverhaal van een bewoner. Dit boek staat op de kamer. Zo kan iedereen een beetje zien waar iemand vandaan komt, hoe de kindertijd is geweest van iemand. We vinden het heel erg belangrijk om de persoon achter de bewoner te zien. Het individuele contact.” Uiteraard was er tijdens de open avond ook aandacht voor de geestelijke zorg, de ontvangst en de aanmeldprocedure. We kijken terug op een geslaagde digitale open avond! De huiskamers waar Rolike over vertelde tijdens de open avond, hebben later in 2021 een make-over gekregen. Zo werd in januari 2022 huiskamer de Vlinder heropend. Na een periode van verbouwen heeft deze huiskamer een hele nieuwe inductie keuken gekregen. Verder zit er een nieuwe vloer in en er is geschilderd. Bewoners kunnen daarnaast in de nieuwe huiskamer televisie kijken, knutselen, mee koken en nog veel meer. CARDIA JAARVERSLAG 2021 21
22 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Nieuwbouw woonzorglocatie in RijswijkBuiten Cardia heeft vergevorderde plannen om in 2023 een nieuwe woonzorglocatie te openen in RijswijkBuiten. De nieuwe zorglocatie wordt gebouwd in Buitenpoort Parkrijk en bestaat uit 54 zorgstudio’s voor ouderen met een zorgindicatie voor verpleeghuiszorg. Met de nieuwe locatie in RijswijkBuiten creëert Cardia ook in dat (relatief nieuwe) deel van Rijswijk een zorgvoorziening waaraan groeiende behoefte is. In 2021 zijn de voorbereidingen hiervoor in een stroomversnelling geraakt. Er ligt nu niet alleen een blauwdruk voor het nieuw te bouwen pand, ook de contouren van het woonzorgconcept voor RijswijkBuiten zijn uitgetekend. Henriëtte Bertels, bestuurder, vertelt over de noodzaak van uitbreiding van de activiteiten van Cardia in RijswijkBuiten. “Nederland heeft vanwege de vergrijzing te maken met een enorme uitdaging. De groep mensen die op korte of langere termijn ouderenzorg nodig heeft, groeit fors en dit zal de komende jaren nog sterker het geval zijn. Het tekort aan zorgwoningen voor onder andere mensen met dementie, gaat snel toenemen. Dit maakt de bouw van nieuwe zorglocaties urgent, ook in Rijswijk en omgeving. RijswijkBuiten is een nieuwbouwwijk in ontwikkeling en heeft ook voorzieningen nodig voor senioren en andere wijkbewoners met een zorgbehoefte. De beoogde locatie in Buitenpoort, in de directe nabijheid van het Wilhelminapark, ligt op een unieke plek voor de seniorendoelgroep.” De nieuwbouwplannen van Cardia omvatten de ontwikkeling van een woonzorglocatie met een duurzaam, modern en kleinschalig zorgconcept. Daarbij zal de persoonsgerichte zorgvisie van Cardia bepalend zijn. Met inzet van eigentijdse technologische mogelijkheden, een team van enthousiaste medewerkers én in samenwerking met lokale partners in de wijk wordt in de nieuwe locatie een cluster van voorzieningen gecreëerd, vanuit de visie ‘levensloop bestendig wonen’. Zo kunnen de toekomstige bewoners van de nieuwe locatie in RijswijkBuiten die zorg krijgen die zij nodig hebben. “Ook hier geldt: de eigen regie van de bewoners staat daarbij voorop”, stelt Henriëtte. “De woonzorglocatie wordt een centraal punt in de wijk van waaruit ook thuiszorg geboden kan worden aan wijkbewoners van Parkrijk, die daardoor langer zelfstandig kunnen wonen. Daarmee voegt Cardia ook voor de huidige bewoners van Parkrijk nieuwe voorzieningen toe aan de nieuwbouwwijk.” De gemeenteraad van Rijswijk heeft eind december 2021 groen licht gegeven voor de bouw van het nieuwe pand. Henriëtte: “Na de formele bezwaarrondes en eventuele uitspraken daarover hopen we medio 2022 de eerste paal te kunnen slaan. Daar kijken we erg naar uit!” CARDIA JAARVERSLAG 2021 23
Implementatie Wet zorg en dwang “Het draait om individuele afwegingen voor de mens achter de cliënt” Sinds twee jaar is de Wet zorg en dwang van kracht. In de afgelopen jaren is binnen Cardia dan ook hard gewerkt om de implementatie van de wet te organiseren. “Op papier is dat goed gelukt”, stelt Alinda Tukker, de projectmanager die de implementatie van de Wzd begeleidde. “Maar de verschillen met de oude wet BPOZ zijn enorm. Dat vereist een soort cultuuromslag. We hebben al goede vooruitgang geboekt, maar we zijn er nog niet.” De Wet zorg en dwang gaat over het verlenen van onvrijwillige zorg. Het algemene uitgangspunt is: géén onvrijwillige zorg tenzij er sprake is van risico’s op ernstig nadeel voor de cliënt. “Binnen Cardia is het Wzd beleid inmiddels vastgelegd, processen zijn ingericht en rollen en verantwoordelijkheden zijn duidelijk”, vertelt Alinda. “En er is ook veel gedaan aan de bewustwording van wat onvrijwillige zorg precies is. Maar juist dat bewustzijn is iets wat echt moet groeien. En daar hebben we nog wel stappen te zetten. Gelukkig hebben we Jeroen die ons als Wzd functionaris daarbij helpt.” De Wzd functionaris is een in de wet vastgelegde functie. Jeroen Janssens heeft die rol binnen Cardia. Hij legt uit wat zijn taken zijn. “Kort uitgelegd: de Wzd functionaris toetst of de organisatie er alles aan doet om zo min mogelijk onvrijwillige zorg toe te passen. En ik word ingeschakeld op het moment dat er binnen Cardia een cliënt is voor wie onvrijwillige zorg de enige oplossing is.” Zorgverantwoordelijken opgeleid Alinda en Jeroen leggen uit hoe zo’n proces gaat. 24 CARDIA JAARVERSLAG 2021 “Voordat de organisatie besluit dat iemand echt onvrijwillige zorg nodig heeft, moeten alle andere mogelijkheden zijn onderzocht” vertelt Jeroen. “Pas als blijkt dat er geen alternatieven zijn, mag je tot onvrijwillige zorg over gaan.” Op zo’n moment moet een stappenplan doorlopen worden. Dat doet de Wzd zorgverantwoordelijke. Alinda: “In het afgelopen jaar zijn op elke locatie twee of drie zorgverantwoordelijken opgeleid, maar nog niet overal zijn ze al volledig in functie. Waar dat niet het geval is, voert de specialist ouderengeneeskunde de taken van de zorgverantwoordelijke nog uit.” Jeroen wordt ingeschakeld bij elke start van onvrijwillige zorg. “Zodra er onvrijwillige zorg nodig is neemt de zorgverantwoordelijke de eerste stap. Hij of zij betrekt alle specialisten die nodig zijn, waaronder ik als Wzd-functionaris. De zorgverantwoordelijke en ik zorgen er samen voor dat alles rondom de onvrijwillige zorg juist geregistreerd wordt.” Dat registreren is een uitdaging, vertelt Alinda. “Nou ja, niet het registreren zelf. Het probleem zit hem in het herkennen van onvrijwillige zorg die je zou moeten gaan registreren. Het is niet
altijd eenvoudig om te herkennen dat je als zorgverlener iets doet wat de cliënt écht niet wil. De wet gaat uit van ‘het tonen van verzet’. Maar waarin uit zich dat? We hebben wel te maken met cliënten met een vorm van dementie.” ‘Er is een spanningsveld tussen vrijheid en veiligheid’ Dilemma’s Jeroen en Alinda vertellen over de dilemma’s waar zorgmedewerkers in de praktijk tegenaan lopen. “Het vraagt een heel persoonlijke, individuele aanpak,” vertelt Jeroen. “Je mag nou eenmaal niet zomaar iets doen wat iemand eigenlijk niet wil, ook niet bij mensen die in de war zijn. Ook zij mogen vanuit de wet zelf beslissingen nemen over het lopen van risico’s. En als een pg-cliënt die beslissing zelf niet meer kan nemen, dan gaat de vertegenwoordiger erover. En niet de zorgmedewerker.” Alinda: “Het gaat eigenlijk steeds over het spanningsveld tussen vrijheid en veiligheid. We komen situaties tegen waarin de familie bepaalde risico’s aanvaardbaar vindt omdat daardoor het leefplezier van de cliënt groter is. Dat zijn individuele afwegingen en dilemma’s waar we in de praktijk mee te maken hebben.” Naast de Wzd functionaris heeft Cardia ook een Wzd cliëntvertrouwenspersoon. Die staat aan de kant van de cliënt of de wettelijk vertegenwoordiger. Cliënten kunnen bij hem terecht over bepaalde kwesties, maar hij bezoekt ook de locaties en kijkt hoe dingen gaan. In het verslagjaar 2021 zijn via de cliëntvertrouwenspersoon geen klachten binnengekomen. Alinda: “Wij zien soms niet alles, hebben ook wel blinde vlekken. CARDIA JAARVERSLAG 2021 25
De cliëntvertrouwenspersoon kan dan bepaalde zaken bij ons aankaarten. Voor de proceskant hebben we de afdeling Beleid & Kwaliteit die ons bij de les houdt. B&K doet steekproeven op de Wzd dossiers en stuurt op het volgen van het stappenplan.” ‘Technologische ontwikkelingen helpen om een plezierige en veilige woonomgeving te creëren’ Technologische ontwikkelingen helpen om de Wzd toe te passen en onvrijwillige zorg zo lang mogelijk uit te stellen, vult Alinda nog aan. “GPS trackers, een verpleegoproepsysteem en andere domotica helpen om een plezierige en veilige woonomgeving te creëren voor onze cliënten. Dat betekent dat er in onze locaties aanpassingen gedaan moeten worden. Dat vergt tijd, maar stap voor stap gaan we de goede kant op.” Alinda is tevreden over wat er na twee jaar Wzd al bereikt is binnen Cardia. “Het Wzd beleid is succesvol geïmplementeerd en we zien dat het proces goed verloopt zodra onvrijwillige zorg geregistreerd wordt. Maar het gaat minder snel als we hadden gehoopt. De uitdaging is nu: beter herkennen en registreren van onvrijwillige zorg en met de hele organisatie handelen in de geest van de wet. Zodat onze cliënten zo lang en zoveel mogelijk in vrijheid én veilig bij ons kunnen wonen.” Verpleegoproepsysteem Tabitha Tabitha krijgt een nieuw verpleegoproepsysteem. Daardoor is het mogelijk om te gaan werken met leefcirkels, een zorgtechnologie die past in het Wzd beleid voor het voorkomen van onvrijwillige zorg. Een bewoner draagt een tag bij zich, die de bewegingsruimte ‘op maat’ inregelt. Sommige deuren gaan open, andere blijven gesloten. Het uitgangspunt is om de leefruimte waarin de bewoner zich vrij kan bewegen zo groot mogelijk te houden. Leefcirkels vergroten de vrijheid én veiligheid van bewoners en hun omgeving en voorkomen dat bewoners gaan (ver)dwalen. Daarnaast is het eenvoudig om hulp in te schakelen. Eind 2021 zijn de voorbereidingen voor het nieuwe verpleegoproepsysteem getroffen. Het systeem zal in de eerste helft van 2022 aangelegd worden in Tabitha en in de appartementen van de bewoners. 26 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Vriendenfonds Cardia ‘Verbinding tussen mensen, in een verpleeghuis of daarbuiten, is zó belangrijk’ Binnen Cardia vinden we het belangrijk dat onze cliënten een fijn leven hebben waarin veel te beleven en genieten valt. Cardia heeft daarom een uitgebreid welzijnsaanbod met activiteiten die aansluiten op de persoonlijke voorkeuren van de bewoners. Het Vriendenfonds Cardia helpt daarbij. Dankzij het Vriendenfonds kunnen onze ouderen activiteiten ondernemen, andere mensen ontmoeten en vooral: genieten van het leven. Het Vriendenfonds Cardia is ontstaan uit de samenvoeging van de afzonderlijke vriendenstichtingen van onze locaties Landscheiding, De Thuishaven, Tabitha en Onderwatershof. In 2021 zijn de saldi van de bankrekeningen van de lokale vriendenstichtingen overdragen naar de centrale rekening van het nieuwe Vriendenfonds Cardia. De ingelegde gelden worden, volgens afspraak, voor 80% besteed aan de locatie die volgens de akte de schenking heeft gedaan. Nieuw verworven gelden zijn voor algemene bestedingen, en niet specifiek voor één locatie. Het blijft echter ook mogelijk om een donatie of een legaat ten behoeve van één specifieke locatie te bestemmen. Het bestuur van het Vriendenfonds Cardia bestaat uit 5 leden: twee personen die bij Cardia werken en 3 externen: • Ria Roelands (extern) / algemeen bestuurslid • Florina van der Kraan (Cardia) / algemeen bestuurslid • Peter Lugthart (Cardia) / algemeen bestuurslid (secretaris) • Marnix Overwater (extern) / penningmeester • Stef Beun (extern) / voorzitter Het bestuur wordt ondersteund door de fondsenwerver van de Stichting Cardia; tot 1 juni 2021 was dit Jolanda Haring, sinds 1 september is dat Marjan IJkema. Zes bevlogen mensen, één missie: Een verbindende factor zijn. Tussen bewoners in een verpleeghuis en mensen daarbuiten. Tussen Cardia als ouderenzorgorganisatie en de wijkbewoners. Tussen de cliënten van Cardia en donateurs en fondsen. Zodat het leven voor ouderen waardevol is en blijft. Wilt u de bestuursleden van het Vriendenfonds Cardia beter leren kennen? Lees dan dit artikel waarin zij zich aan u voorstellen. Cardia magazine april 2022 Het jaarverslag van het Vriendenfonds Cardia kunt u hier lezen. Jaarverslag Vriendenfonds Op de website van het Vriendenfonds Cardia vindt u enkele voorbeelden van de projecten die in 2021 gefinancierd zijn met behulp van het vriendenfonds. www.cardia.nl/vriendenfonds CARDIA JAARVERSLAG 2021 27
Centrale Cliëntenraad Cardia “Horen en gehoord worden, daar draait het om” Op een mooie zonnige dag in april 2022 kwam de centrale cliëntenraad van Cardia bij elkaar voor een terugblik op het voorgaande jaar. Een terugblik waarin er veel lof is voor de zorgmedewerkers en voor de goede sfeer waarin de CCR haar werk kan doen. Die goede sfeer is een rode draad in ons het gesprek en maakt het werken voor de CCR prettig. “Je mag hier zijn wie je bent met de kennis die je hebt.” De centrale cliëntenraad begon 2021 met een nieuwe voorzitter: Peter Olierook. “Dat was even wennen in het begin. Eerder was ik voorzitter van de cliëntenraad van Onderwatershof, nu heb ik een andere rol als onafhankelijk voorzitter. Maar dankzij de prettige sfeer onderling en de goede verstandhouding met de bestuurder gaat me dat steeds beter af.” Naast Peter bestaat de CCR uit vijf leden die elk een locatie vertegenwoordigen. “We hebben allemaal verschillende achtergronden en ook de locaties verschillen onderling nogal”, vertelt Tilly Feenstra, voorzitter van de cliëntenraad van Floriadehof. “Maar overal werken we vanuit het principe: ‘Horen en gehoord worden’. Daar draait het om en dat gaat hier heel prettig.” Petje af voor het personeel! Terugkijkend op het voorbije jaar zijn er allereerst complimenten voor het verzorgend personeel. “Echte strijders zijn het”, vindt Henk Vliem. Hij heeft als voorzitter van de cliëntenraad van De Thuishaven van dichtbij meegemaakt dat het personeel tijdens de pandemie zo vriendelijk bleef, gericht op de bewoners. Dat ondanks alle uitdagingen waar ze mee te maken hadden. “Petje af voor hen!” “Sommige medewerkers zijn zo lief en zacht, die hebben echt talent voor dit vak”, beamen de andere CCR-leden. “Die voelen 28 CARDIA JAARVERSLAG 2021 de cliënt precies aan, en kennen hen echt. Die liefdevolle bejegening is enorm belangrijk.” In 2021 hebben de cliëntenraden gewerkt aan de implementatie van de nieuwe medezeggenschapsregeling, vertelt Marjan van Dongen (voorzitter cliëntenraad Onderwatershof). “Die regeling bestaat al sinds 2018, en is vorig jaar binnen Cardia ingevoerd. Dat betekent dat onze rechten en plichten verzwaard zijn. Met name rond advies en instemming bij veranderingen die Cardia wil doorvoeren. We hebben een belangrijkere stem gekregen.” “We zijn de laatste jaren ook een stuk professioneler geworden”, vindt Peter. “We doen meer dan alleen gesprekken voeren met de cliënten, we zijn ook echt strategisch betrokken bij het beleid van Cardia.” Weloverwogen adviseren Daarbij is het goed dat de cliëntenraden bestaan uit bewoners en mantelzorgers, vinden de leden van de CCR. “Mensen die zelf in een locatie van Cardia wonen hebben vaak een heel andere visie dan familieleden of mantelzorgers. Bij elk onderwerp bespreken we de vraag ‘wat betekent dit voor de bewoners?’. Dan is het goed dat je zowel de belangen van de bewoner, als die van de mantelzorger of familie mee laat wegen. Zo kunnen we echt weloverwogen adviezen formuleren en in gesprek gaan met de bestuurder.”
‘Input van de bewoners is het bestaansrecht van de cliëntenraad’ “Die input van bewoners en familie is echt nodig voor het goed functioneren van de cliëntenraad”, vindt Carlo Vrolijk, voorzitter van de cliëntenraad van Landscheiding. “Daarom zijn we veel op de locaties aanwezig. Bij individuele kwesties tussen een bewoner en Cardia zijn we een luisterend oor en kunnen we soms adviseren. Maar veel vaker gaat het over ontwikkelingen die alle cliënten aangaan. Zo hebben we in Landscheiding nu geregeld dat de medicatielijsten voortaan standaard in het multidisciplinair overleg besproken worden. Daardoor hebben de cliënt en de familie meer inzicht in de behandeling en verzorging. Maar zoiets kunnen we alleen maar bespreekbaar maken als bewoners of mantelzorgers aangeven dat hier behoefte aan is.” In Tabitha heeft de cliëntenraad meegedacht over de verbouwing van het pand. Henk Kauderer, tijdelijk voorzitter, vertelt dat het restaurant er nu heel fris en modern uitziet. “De bewoners geven aan dat ze het mooi vinden. Maar het oude interieur vonden ze wel wat gezelliger. Waaruit maar weer blijkt: bewoners moeten aan nieuwe situaties wennen, daar moet je wel rekening mee houden. Want je doet het uiteindelijk voor hen.” Meedenken over nieuwe locaties 2021 was het eerste jaar van de nieuwe locatie Floriadehof in Zoetermeer. Cliëntenraad voorzitter Tilly is vol lof over wat daar in korte tijd gepresteerd is. “Er is een nieuwe visie uitgedacht die niet Cardia eigen is, met een andere indeling van functies. Dat werkt heel goed. Als je ziet hoe het nu loopt in Floriadehof en bedenkt dat de locatie nog maar een goed jaar open is, dan kun je daar alleen maar bewondering voor hebben.” Meedenken over nieuwe locaties, dat is ook in 2021 gebeurd. “We hebben intensief overleg gehad met de bestuurder over Rijswijk Buiten” vertelt Peter. “Cardia kiest daar voor een andere aanpak met meer eigen regie voor de cliënt. Daar vinden wij natuurlijk ook wat van. Het is goed dat onze mening dan ook gehoord en meegewogen wordt.” De leden van de centrale cliëntenraad zijn het met elkaar eens: “We hebben een goede samenwerking met de bestuurder en de regiomanagers. We worden serieus genomen en gehoord. Zo kunnen wij bijdragen aan één van de speerpunten van Cardia: tevreden cliënten.” CARDIA JAARVERSLAG 2021 29 De Centrale Cliëntenraad van Cardia met van links naar rechts: Henk Vliem (De Thuishaven), Tilly Feenstra (Floriadehof), voorzitter Peter Olierook, Henk Kauderer (Tabitha), Marjan van Dongen (Onderwatershof) en Carlo Vrolijk (Landscheiding).
Samen het verschil maken Belofte naar de medewerker CARDIA JAARVERSLAG 2021 31
Talent en aandacht In de ambitienotitie voor 2021 en 2022 doen we een belofte aan onze medewerkers. Het uitgangspunt is dat we aandacht hebben voor de wens om van betekenis te zijn, ieder met zijn of haar unieke talent. Dat betekent dat we niet alleen goed werkgeverschap bieden, maar de medewerkers ook uitdagen om zelf verantwoordelijkheden te nemen. Met een motiverende leiderschapsvisie. Het ontwikkelen van een nieuwe leiderschapsvisie was dan ook één van de doelen voor 2021. De lijnen hiervoor zijn uitgezet. Er zijn verschillende bijeenkomsten geweest met de teamleiders, stafmedewerkers en het managementteam, onder leiding van een externe deskundige. De verdere uitwerking van het leiderschapsprogramma en de uitrol ervan, is als strategisch jaardoel voor 2022 opgenomen. Tegelijkertijd wil Cardia voor haar medewerkers ook de randvoorwaarden scheppen om in gezonde en vitale teams te werken. Dat betekent onder andere: zorgen voor voldoende medewerkers. Dat bleek in 2021 geen sinecure. De arbeidsmarkt staat onder druk, en dat hebben we ook binnen Cardia gemerkt. Het behouden van medewerkers is daardoor extra belangrijk geworden. Daarom zijn we in 2021 meer aandacht gaan besteden aan het onboardingsprogramma. De succesvolle manier waarop we in Floriadehof in korte tijd 100 nieuwe medewerkers hebben aangenomen en de onboarding die we daar hebben toegepast, smaken naar meer. Elementen hiervan zijn dan ook overgenomen in het introductieprogramma voor alle nieuwe medewerkers. Met het aanbieden van teamontwikkeling door Planetree werkten we aan de toerusting en bezieling van onze medewerkers. En dankzij het vitaliteitscafetaria van Zorgscala kon Cardia gratis workshops aanbieden waarmee medewerkers zelf aan hun vitaliteit konden werken. Daarnaast zijn we aan het einde van het jaar gestart met het aanbieden van fruit van de zaak. Twee keer per week wordt op alle locaties vers fruit bezorgd. Daarmee onderstrepen we het belang van vitaliteit en een gezonde leefstijl. Mooi dat de ondernemingsraad ook heeft bijgedragen aan dit initiatief. De collega’s maken dankbaar gebruik van het fruitaanbod. Een mooie concrete uitwerking van onze belofte aan de medewerker! 32 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Medewerkers 800 1000 767 600 400 200 0 2017 2018 2019 2020 Medewerkers 2021 FTE 717 668 434 657 608 471 435 502 Ziekteverzuim 8 % 7 % 6 % 5 % 2017 2018 2019 2020 2021 Alle Cardia medewerkers konden in 2021 twee keer gratis een workshop volgen uit het Vitaliteitscafetaria van Zorgscala. Hiermee wordt een groot assortiment aan ‘vitale snacks’ aangeboden om vitaal en in balans te blijven. Er kon gekozen worden uit workshops op het gebied van mentale en fysieke vitaliteit, duurzame inzetbaarheid en leiderschap. Ook cursussen over het omgaan met de coronasituatie of over financiële problemen in de privésituatie zijn mogelijk. Binnen Cardia is door verschillende collega’s dankbaar gebruik gemaakt van het vitaliteitscafetaria. Personeelssamenstelling zorgpersoneel (niveau 1 t/m 5 en leerlingen) van Cardia | peilmaand: 12-2021 Dat zo’n ‘vitale snack’ niet altijd zware kost hoeft te zijn, ondervonden twee collega’s toen zij samen deelnamen aan het IJsbad experiment. Vol enthousiasme gingen zij de confrontatie aan met een bad vol ijs. Deze training leert om krachtig keuzes te kunnen maken. Het gaat over omgaan met stress, het opzoeken van je grenzen en het aanleren van ademhalingstechnieken. De deelnemers maakten ook kennis met een gevoel van ‘victory’. Overwinning op de kou van het ijsbad in dit geval. 944 Vitaliteitscafetaria CARDIA JAARVERSLAG 2021 33
34 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Het eerste jaar van Floriadehof Vernieuwend personeelsbeleid met nadruk op eigen verantwoordelijkheid Op 10 december 2020 werd in Zoetermeer de locatie Floriadehof geopend. Een duurzame en toekomstbestendige locatie voor 64 mensen met dementie, die niet alleen uniek is vanwege de persoonsgerichte zorgvisie waarmee gewerkt wordt. Ook het personeelsbeleid en de manier waarop in korte tijd 100 nieuwe medewerkers aangenomen én ingewerkt werden, is beslist vernieuwend te noemen. Inmiddels zijn we ruim een jaar verder en ligt de focus van het personeelsbeleid in Floriadehof op het blijvend enthousiasmeren van de collega’s. In de voorbereidingen op de opening van Floriadehof is veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van de zorgvisie. Die visie is uiteindelijk vormgegeven in de Floriadebloem en draait om het bieden van een veilig thuis met persoonsgerichte zorg in een moderne en duurzame omgeving waarbij beleving, verbinding, rust, centraal staan. Op basis van deze visie is de werving van personeel van start gegaan. Dat ging op een frisse, eigentijdse manier: niet met uitgebreide sollicitatieprocedures, maar met speeddates van 15 minuten. Na een kwartier wisten de kandidaten direct of ze wel of niet aangenomen waren. Op deze manier hebben we snel allerlei mensen aangenomen uit diverse branches. Persoonsgerichte zorg vanuit christelijke waarden CARDIA JAARVERSLAG 2021 35 Modern Een veilig thuis Duurzaam Verbinding Harmonie Rust Beleving
Speels kennismaken met de zorgvisie Daarna volgde de onboarding. Kennismaking met en verdieping van de waarden van Floriadehof stonden daarin centraal. Medewerkers maakten allereerst kennis met het gedachtengoed van Planetree. Vervolgens werd dit vertaald naar de dagelijkse praktijk met behulp van een escaperoom en via ervaringsleren. Daarnaast waren er kennismakingsspelen, werden er discussies gevoerd over normen en waarden, en er was een kookworkshop. Bovendien kregen de medewerkers die geen ervaring hadden met de zorg een spoedcursus om goed voorbereid te zijn. De week is afgesloten met een teambuildingsactiviteit bij een outdoorcenter. Al met al een intensief programma, maar hierdoor stond er wel vanaf dag één een team dat zich met elkaar verbonden voelde en goed wist wat ieders bijdrage zou zijn aan de zorgvisie binnen Floriadehof. Dat geldt voor zowel de parttimers als de fulltime collega’s. Vol energie zijn zij aan de slag gegaan. Geen verpleeghuisjargon We enthousiasmeren de collega’s om de zorgvisie in het werk en ook daarbuiten uit te dragen. Er wordt veel tijd vrijgemaakt voor training en coaching om de visie met elkaar echt vorm te geven. Dit leidt tot originele vondsten. Zo is afgesproken dat binnen Floriadehof geen verpleeghuisjargon gebruikt wordt; we gebruiken geen woorden als ‘meneertje’ of ‘toiletronden’. Daarmee laten we onze cliënten in hun waarde en dat heeft een positief effect op de bezieling, de deskundigheid en het werkplezier van onze medewerkers waardoor zij de beste persoonsgerichte zorg aan onze bewoners kunnen geven. Met positieve reacties van bewoners en familie als gevolg. Medewerkers worden uitgedaagd zelf initiatief te nemen Halverwege 2021 moesten de meeste arbeidscontracten verlengd worden. Ook voor de gesprekken daarover zijn we in Floriadehof op een eigentijdse manier te werk gegaan. We hebben met de medewerkers 10-minuten gesprekken gevoerd over hoe zij onze visie vormgeven en waarom we het contract met hen zouden moeten verlengen. We hebben dus de rollen omgedraaid. Door deze aanpak leggen we de verantwoordelijkheden bij de medewerkers zelf. Hierdoor worden zij in hun kracht gezet en uitgedaagd zelf over hun functioneren na te denken, hun talenten creatief te benutten en initiatief te nemen. Het resultaat: enthousiaste en energieke medewerkers die gewaardeerd worden door onze bewoners en hun familie. Medewerkers die bovendien ook als ambassadeurs voor onze organisatie bijdragen aan het succesvol werven van nieuwe medewerkers. Cardia werkt volgens het Planetree concept voor mensgerichte zorg. Mensgerichte zorg levert je zorgorganisatie interne, externe, financiële en culturele voordelen op. Het creëert actieve betrokkenheid van cliënten (en hun naasten) en medewerkers, verbetert de prestaties van de organisatie op het gebied van kwaliteit, veiligheid en ervaring en levert een bijdrage aan de missie van de organisatie. Kortom; betere zorg binnen een helende omgeving in een gezonde organisatie. Meer informatie: Home | Planetree 36 CARDIA MAGAZINE APRIL 2022
Medezeggenschap van zorgprofessionals “De PAR geeft advies, gevraagd én ongevraagd” Cardia hecht veel waarde aan de mening van haar zorgprofessionals over het zorgbeleid. Dit is vormgegeven in de Professionele Adviesraad (PAR). Daarin zijn alle medewerkers vertegenwoordigd die direct betrokken zijn bij de cliënt – helpenden, verzorgenden, verpleegkundigen en behandelaren. De PAR geeft gevraagd én ongevraagd advies over zorg gerelateerde onderwerpen en heeft hierover regelmatig overleg met de bestuurder. “In 2021 ging het binnen de PAR helaas ook weer vaak over corona.” Rob Korte, voorzitter van de PAR, ging er eind 2020 al vanuit dat in het nieuwe jaar de nadruk zou liggen op het gezamenlijk onder controle krijgen van de coronapandemie. “Aan het begin van het jaar ging de vaccinatiecampagne van start. Voor ons was het belangrijk dat medewerkers hun vrijheid behielden om zélf de keuze te maken om zich wel of niet te laten prikken. Tegelijkertijd zagen wij natuurlijk ook in dat het belangrijk was om de verspreiding van covid te voorkomen of te beperken. Hier is binnen de PAR maar ook met de bestuurder overleg over geweest.” Nadruk op hygiëne Rob vertelt hoe hij merkte dat collega’s er naar snakten om weer ‘gewoon’ het werk te kunnen doen zonder al die beperkingen. Hij vertelt ook dat de PAR wilde voorkomen dat er een tweedeling onder collega’s zou gaan ontstaan over het wel of niet vaccineren. “Binnen Cardia wordt in kleine teams samengewerkt. We wilden voorkomen dat er een negatieve sfeer zou ontstaan tussen wel en niet gevaccineerde collega’s. Daarom adviseerden wij in september om de nadruk te leggen op de algemene en alom bekende hygiënemaatregelen. En geen onderscheid te maken op basis van de vaccinaties.” Het corona expertiseteam nam dat advies mee. Rob: “Gelukkig zagen we de teams hechter en opener worden. Er is saamhorigheid en verantwoordelijkheden worden echt gezamenlijk gedragen.” De PAR hoopt het komende jaar de lessen vanuit de coronaperiode ten goede te blijven benutten. Rob: “Dat willen we ook uitdragen naar onze achterban. We gaan ook verder met het vergroten van onze bekendheid. Zo willen wij de collega’s meer betrekken bij de rol van de PAR. Hen bewust maken hoe zij hun (mede-)zeggenschap kunnen vergroten.” CARDIA JAARVERSLAG 2021 37
Omdenken bij personeelswerving ‘Snel schakelen en inspringen op actuele ontwikkelingen’ Een pandemie en personeelstekorten; het werk van een recruiter kent tegenwoordig flinke uitdagingen. Binnen Cardia is dat niet anders. Samen met Patricia van Alenburg, één van de recruiters van Cardia, blikken we terug op het werk van de recruitmentafdeling in 2021. “Door steeds snel te schakelen hebben we mooie successen behaald.” Patricia is een ster in ‘omdenken’. Waar je een verhaal verwacht over alle moeilijkheden rond het werven van personeel, vertelt Patricia hoe problemen worden omgebogen naar kansen. Weinig sollicitanten voor een vacature? Dan is er juist meer tijd om iemand goed te beoordelen. “Het gebeurt regelmatig dat iemand niet helemaal past in de functie waarop hij of zij solliciteert. Vroeger zou je iemand dan afwijzen, nu gaan we in gesprek. We kijken of we een andere werkplek hebben waar de kandidaat goed zou kunnen passen.” “We doen het vergeleken met andere zorginstellingen best goed wat betreft het werven van nieuwe medewerkers”, vindt Patricia. “Ik denk dat dat komt doordat we als organisatie snel kunnen schakelen. We springen vaak direct in op actuele ontwikkelingen, dat helpt enorm.” Coronabanen Eén zo’n ontwikkeling was de subsidieregeling voor de zogenaamde ‘coronabaan’. “We waren volop bezig met het werven van personeel voor Floriadehof toen de regeling voor de coronabanen openging. Dat was een hele mooie kans om tijdelijk extra mensen aan te nemen om onze zorgcollega’s te ondersteunen. Natuurlijk was het voor het recruitmentteam even heel hard werken. Maar dat is bepaald niet voor niets geweest. Van de 33 mensen die in de eerste helft van 2021 in een tijdelijke coronabaan bij ons gewerkt hebben, zijn er uiteindelijk ruim 10 bij ons gebleven.” Zo bleek de gesubsidieerde coronabaan een heel mooi middel om vast personeel te werven. “Ga maar na, normaal gesproken neem je iemand aan na een paar gesprekken, nu kon je gedurende een aantal maanden zien hoe iemand functioneert. En ‘Dankzij de regeling voor coronabanen konden we de krenten uit de pap halen’ 38 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Werkgelegenheid voor mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt Cardia biedt ook mogelijkheden voor mensen die vanwege een sociale achterstand moeilijk aan een baan komen. Het gaat er dan om zowel vaste banen als leerwerk- en stageplaatsen te creëren. Hiervoor hebben we zogenaamde ‘social return’ afspraken gemaakt met de gemeenten Den Haag en Rijswijk. Hiervoor vindt frequent contact plaats met het UWV en Den Haag Werkt, het werk- en ontwikkelbedrijf van de gemeente Den Haag. In 2021 konden op deze manier 6 collega’s starten in een oriëntatiebaan. Daarnaast hebben we enkele werk- en ontwikkelingsplekken gecreëerd in de Ontmoetingscentra. Ook werken we samen met Stichting De Haven. Cliënten van deze stichting krijgen bij Cardia de mogelijkheid vrijwilligerswerk te doen. Als blijkt dat iemand past binnen Cardia is er soms uitzicht op een betaalde baan. Dankzij dit soort initiatieven hebben we binnen Cardia de doelen en afspraken met de gemeentes op het gebied van social return ruimschoots behaald in 2021. Patricia van Alenburg of hij of zij past in een zorgbaan. Zo konden we echt de krenten uit de pap halen.” Medewerkers als ambassadeurs Wat ook helpt is het ambassadeurschap van de huidige medewerkers. “Sollicitanten vertellen vaak dat ze bij ons terecht zijn gekomen omdat ze van een familielid of buurman iets hebben gehoord over het werken bij Cardia” weet Patricia. “Het netwerk van ons personeel blijkt echt belangrijk. We hebben een aanbrengpremie die we in sommige gevallen uitkeren als medewerkers een nieuwe collega aandragen. Maar nog belangrijker is de tevredenheid van onze collega’s. Dat heeft een positieve uitstraling op onze positie op de arbeidsmarkt. De positieve dynamiek op de werkvloer helpt daar enorm bij. En we staan in de sector ook bekend als een goede werkgever.” Het recruitment team werkt nauw samen met de communicatieafdeling om de positieve uitstraling van Cardia als werkgever ook naar buiten toe goed te laten zien. “We hebben vorig jaar de website www.werkenbijcardia.nl een nieuw sprankelend gezicht gegeven. Maar we doen ook veel aan online wervingscampagnes. En voor sommige functies gaan we zelfs flyeren in de buurt.” Regionale samenwerking De krapte op de arbeidsmarkt is niet alleen voelbaar binnen Cardia – alle ouderenzorgorganisaties hebben er mee te maken. Daarom werkt Cardia actief samen met branchegenoten om het werken in de ouderenzorg aantrekkelijker te maken en een positiever gezicht te geven. Zo was Patricia één van de kwartiermakers die het platform Ontdek De Haagse Ouderenzorg hebben opgezet. “De gemeente Den Haag, opleiders en zorginstellingen hebben de handen ineen geslagen om de regionale samenwerking nog slagvaardiger te maken. Met het nieuwe platform Ontdek De Haagse Ouderenzorg kunnen we beter uitleggen en zichtbaar maken wat het werken in de ouderenzorg inhoudt, welke mogelijkheden er zijn. We hopen daar in 2022 de eerste vruchten van te kunnen plukken.” CARDIA JAARVERSLAG 2021 39
Van zakenvrouw naar zorgmedewerker, Frederieke deed het! Ze werkte voor de grootste bedrijven ter wereld, was altijd druk en verdiende goed. Tegelijkertijd knaagde het bij Frederieke Seeger dat ze weinig voor anderen betekende. Via een oriëntatiebaan bij Cardia ontdekte ze dat haar hart in de ouderenzorg ligt. “Soms denk ik: deze stap had ik eerder moeten zetten.” 40 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Frederieke werkt sinds het voorjaar van 2021 bij Cardia. “Daarvoor deed ik commercieel werk. Het was een drukke baan, die zeker pluspunten had. Ik werkte voor grote bedrijven en verdiende goed. Maar betekenisvol werk was het niet. Ik was alleen maar bezig met klanten binnenhalen. Toen corona kwam, zat ik videobellend thuis en zag ik in dat dit werk me niet gelukkig maakte.” Ze besloot werk te zoeken waarin ze voor anderen van waarde kan zijn. “Ik ontdekte dat je bij Cardia een oriëntatiebaan kunt volgen. Dat houdt in dat je zes weken meeloopt op verschillende afdelingen, zowel in een verpleeghuis als in de thuiszorg. Zo ontdek je welke werkzaamheden bij jou passen. Je hoeft geen ervaring te hebben, je motivatie is het belangrijkst.” Stap voor stap leert ze de fijne kneepjes van de ouderenzorg. “Je verricht in het begin nog geen zorghandelingen, maar je voelt je gelijk nuttig. Je ondersteunt degene met wie je meeloopt en bent er voor de bewoners. Na zes weken leg je een test af en bespreek je welke opleiding het beste bij jou past. Je kunt alle kanten op, van helpende tot verpleegkundige. Zelf wil ik graag coachend verpleegkundige worden. Daarvoor volg ik momenteel de mbo-opleiding verpleegkundige via Cardia. Later hoop ik de hbo-vervolgopleiding te doen. In die functie voer je zelf allerlei zorgtaken uit, maar help je ook collega’s beter te worden in hun werk. Ik heb veel ervaring met coaching en zo komen die vaardigheden ook nog van pas.” Voor Frederieke was de oriëntatiebaan een schot in de roos. “Al na een paar dagen kon ik niet wachten tot ik zelfstandig aan de slag zou mogen. Er is een collegiale sfeer, je wordt goed begeleid. En van de bewoners krijg je zoveel liefde dat het soms ontroerend is. Bijvoorbeeld als iemand je spontaan omhelst en zegt dat je een engel bent. Of dat een zwijgzaam iemand tegen wie je iets liefs zegt, ineens een gesprek met je begint te voeren.” Dankzij de oriëntatiebaan is voor iedereen een carrièreswitch mogelijk. Frederieke: “Terugblikkend denk ik wel eens: had ik deze stap maar eerder gezet. Wat ik heb ervaren, gun ik iedereen. Leeftijd en ervaring doen er niet toe, je motivatie is het belangrijkst. Alles wordt voor je geregeld, van de opleiding tot de begeleiding tijdens het werk.” CARDIA JAARVERSLAG 2021 41
Opleidingen Ondanks de coronapandemie is er in het verslagjaar veel gedaan op het gebied van opleidingen en scholing van medewerkers. Dat moest vaak online plaatsvinden, maar er waren ook periodes dat opleidingen en trainingen fysiek gehouden konden worden. Het was een kwestie van veel meebewegen met wat wel en niet was toegestaan. Dit vroeg nogal wat flexibiliteit van zowel de deelnemers als de organisatie. We zijn dankbaar dat er dankzij deze flexibele inzet veel kon gebeuren op het gebied van scholing. Zo maakten we in 2021 een mooie stijging mee van het aantal leerlingen en stagiaires: van 75 naar 100 aan het einde van het jaar. Verder konden we in 2021 acht mensen aannemen in een oriëntatiebaan. Daarnaast is er veel gebeurd aan bij- en nascholing; ook dit afwisselend online en dan weer fysiek. De volgende trainingen hebben in dit verband plaatsgevonden: • Trainingen over de WZD • Workshops Dementie • Nederlandse les • Trainingen Voorbehouden handelingen (VBH) • Zorghulptrainingen • Training mondzorg • Training palliatieve zorg • HVZ basisscholing • HVZ Plus scholing • Trainingen BHV, EHBO en reanimatie. Voor het middenkader is het MD-programma uitgerold (management development). De onboarding van nieuwe medewerkers is deels online uitgevoerd. Toen het weer kon zijn de fysieke introductiedagen in ere hersteld. 42 CARDIA JAARVERSLAG 2021
CARDIA JAARVERSLAG 2021 43
44 CARDIA JAARVERSLAG 2021
De OR, dat zijn wij Werken aan duurzame inzetbaarheid en zichtbaarheid “Samen met Cardia optrekken in het werken aan de duurzame inzetbaarheid van de medewerkers, dat was ons thema voor 2021. Maar ja, we hadden nog steeds te maken met corona. Onze plannen zijn daardoor niet helemaal uitgekomen.” Aan het woord is Marty Koster. Marty is voorzitter van de Ondernemingsraad van Cardia. Samen met enkele andere OR-leden blikt hij terug op de werkzaamheden van de ondernemingsraad in 2021. “We hebben ondanks corona toch mooie resultaten geboekt met elkaar.” Het werk van een ondernemingsraad gebeurt vaak wat op de achtergrond. Daar wil de OR van Cardia graag verandering in brengen. Zichtbaarder worden voor de collega’s, zodat zij weten wie de OR-leden zijn en wat de OR voor hen kan betekenen. “Het was jammer dat het werk van de OR vorig jaar vaak online georganiseerd moest worden’, vindt Jeannette Brouwer, die al veel OR ervaring heeft. “Dat helpt niet als je als OR zichtbaarder wilt worden. Maar de keren dát we op een locatie waren, merkten we wel meteen dat mensen met allerlei zaken naar ons toekwamen. Voor ons was dat wel écht de bevestiging: we moeten ons vaker laten zien onder de medewerkers.” Fruit op het werk Het initiatief van Cardia om te gaan starten met ‘fruit op je werk’ was voor de OR dan ook een gouden greep. “Toen het voorstel kwam om als organisatie wekelijks vers fruit beschikbaar te gaan stellen, hebben wij direct gezegd dat we DE OR DAT ZIJN WIJ, MEDEZEGGENSCHAP DAT BEN JIJ Samen maken wij het verschil De Ondernemingsraad van Cardia bestaat uit 13 actieve collega’s. Samen zorgen we ervoor dat jullie belangen worden vertegenwoordigd. We houden hierbij oog voor het belang van de organisatie. Heb je een vraag voor de OR of heb je ideeën voor je werk, locatie of voor de organisatie? Laat het dan weten en mail naar or@cardia.nl of neem persoonlijk contact op met je OR collega. CARDIA JAARVERSLAG 2021 45 Meer weten over de OR? Scan de QR code en bekijk het fi lmpje!
daar aan wilden bijdragen”, vertelt Marty. “En dus gingen we op alle locaties en afdelingen helpen met het uitdelen van de eerste fruitpakketjes. Met een hesje aan waardoor we herkenbaar waren als OR-lid. Zo sloegen we twee vliegen in één klap: we maakten werk van onze doelen rond duurzame inzetbaarheid en vitaliteit, én lieten ons zien in de organisatie. ‘De OR, dat zijn wij’. Dit was echt een hele leuke en succesvolle actie.” Een zichtbare OR Er is op nog meer manieren gewerkt aan de zichtbaarheid van de OR. Zo is er een filmpje gemaakt waarin OR leden vertellen wat zij doen, en er zijn posters verspreid. Ook zijn de OR nieuwsbrieven 46 CARDIA JAARVERSLAG 2021 aangepakt, vertelt Marty. “Elke twee maanden publiceren we een nieuwsbrief, met een kort overzicht van de zaken waar we mee bezig zijn. In helder taalgebruik met korte zinnen, zodat zo’n nieuwsbrief ook goed leesbaar is. We hopen zo dat onze collega’s nog beter weten wat wij voor hen kunnen betekenen, en hoe ze ons kunnen vinden.” Dat gaat inmiddels steeds beter, vinden de OR-leden. “Als er een issue is dat groepen medewerkers aangaat, gaan we daarmee aan de slag en in gesprek met de bestuurder. Die heus niet overal ‘ja’ op zegt hoor. Maar we hebben het afgelopen jaar ook mooie resultaten bereikt. Hierdoor geven we echt betekenis aan de strategie van Cardia: “Samen het verschil maken”.
“De cliënt centraal, de medewerker op één.” Niet alleen de medewerkers weten de OR steeds beter te vinden maar bijvoorbeeld ook managers en/of teamleiders, voegt Marty nog toe. “We worden gevraagd ergens over mee te denken. Het thuiswerkbeleid bijvoorbeeld. De betreffende manager vroeg ons: ‘Hoe kijken jullie hier nou naar, welke criteria kunnen we het beste hanteren?’ We hebben toen aangegeven wat er volgens ons minimaal in dat thuiswerkbeleid zou moeten komen te staan. Als je dan vervolgens merkt dat onze input ruim is meegenomen in de uitwerking, dan voel je je als OR een volwaardige gesprekspartner.” De OR is dan ook tevreden over het contact met de bestuurder. “Er is natuurlijk een Wet op de ondernemingsraden (WOR), en Cardia volgt de regels rond het advies- en instemmingsrecht van de OR. En natuurlijk schuurt het soms ook wel eens. Maar als bestuurder en Ondernemingsraad zo samen optrekken zoals wij het afgelopen jaar gedaan hebben, dan heb je de WOR eigenlijk nauwelijks nodig. We werken samen volgens het motto van de nieuwe CAO voor de VVT: De cliënt centraal, de medewerker op één.” CARDIA JAARVERSLAG 2021 47
Arbobeleid Voor de uitvoering van het Arbobeleid is er binnen Cardia een Arbocommissie actief. Deze commissie werkt met een Arbo jaarwerkplan. Daarnaast houdt de Arbocommissie wijzigingen in de wetgeving in de gaten. Ook worden gesignaleerde knelpunten besproken en waar nodig in de organisatie aangekaart. De Arbocommissie legt verantwoording af aan de bestuurder. In 2021 heeft de Arbocommissie zich onder andere bezig gehouden met de introductie van de ‘Tilthermometer en Arbocheck’. Deze check geeft informatie over de belastbaarheid van de medewerkers op de afdeling. De tilthermometer is op alle locaties en op de meeste afdelingen uitgevoerd en zal ieder jaar herhaald worden. In de locaties De Thuishaven en Floriadehof is de Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) uitgevoerd. Naar aanleiding hiervan zijn ook de verbeterpunten uit een eerder uitgevoerde RI&E besproken. Alle verbeterpunten zijn afgerond. Ook is het Zwangerschaps- en bevallingsbeleid vastgesteld en de ‘Klachtenregeling agressie & traumatische gebeurtenissen’ is besproken. Daarbij is geconcludeerd dat de regeling aan een update toe is. Deze actie is meegenomen in het jaarwerkplan voor 2022. Daarnaast is de Arbocommissie in 2021 bezig geweest met: • Verzuimbeleid: was in 2020 vastgesteld. Het verspreiden van verzuimkaartjes onder de medewerkers is in 2021 afgerond. • Aanstellingsbrieven BHV: de procesbeschrijving en de borging van de aanstellingen is dit jaar afgerond. • Aanstellen preventiemedewerkers: Cardia heeft een protocol preventiemedewerkers. De rol is belegd bij de facilitair teamleiders. De Arbowet is in 2017 gewijzigd m.b.t. de aanstelling van preventiemedewerkers. Het hoofd BHV heeft 48 CARDIA JAARVERSLAG 2021 een voorstel voor aanpassing ingediend. Het voorstel gaat in Q1 2022 voor besluitvorming naar MT en ter instemming naar de OR. • Beleid Griepprik: de campagne griepprik is uitgerold. Het resultaat is een hogere deelname van medewerkers aan de vaccinatie dan vorige jaren. Het concept beleid inclusief communicatieplan wordt in Q1 2022 aangeboden aan het MT ter vaststelling. • Vertrouwenspersoon medewerkers: Cardia heeft een externe vertrouwenspersoon. In het verslagjaar 2021 zijn er geen meldingen ontvangen. • Procesbeschrijvingen: In sommige regelingen of beleidsstukken is niet duidelijk beschreven welke stappen er gezet moeten worden, in welke volgorde, wanneer en door wie om het beleid of de regeling uit te voeren. Dit onderwerp wordt wederom opgenomen in het jaarwerkplan 2022. • Voorlichting: de arbocommissie draagt onderwerpen aan die de aandacht vragen van leidinggevenden en van medewerkers. De medewerkersnieuwsbrief wordt gebruikt om te informeren over het thema Duurzame Inzetbaarheid en het thema gezonde leefstijl. In 2021 is o.a. aandacht geweest voor de mogelijkheid van een fitnessabonnement via Fiscfree, workshops van het Vitaliteitscafetaria van Zorgscala, aandacht voor een gezonde leefstijl en gezonde recepten, informatie over het inrichten van een gezonde thuiswerkplek e.d.
Samen het verschil maken Belofte naar de organisatie CARDIA JAARVERSLAG 2021 49
Bedrijfsvoering Resultaat Cardia is een financieel gezonde organisatie. Het financiële resultaat over 2021 bedroeg € 1.515.613 positief (2020: € 1.512.549 positief). De omzet nam in 2021 toe tot € 51.708.912 met name als gevolg van de opening van locatie Floriadehof, de zorgverzwaring en het toegekende kwaliteitsbudget. Daarnaast is in 2021 voor een bedrag van € 946.318 aan zorg-gerelateerde coronacompensatie verwerkt in de jaarrekening. Het volledige financieel jaarverslag over 2021 kunt u hier downloaden. Jaarrekening 2021 Balanspositie per 31 december 2021 KPI Eigen vermogen Solvabiliteit (eigen vermogen t.o.v. balanstotaal) Budgetratio (eigen vermogen t.o.v. bedrijfsopbrengsten) EBITDA (Earnings before interest, taxes, depreciation, amortization) Liquiditeitsratio (vlottende activa / vlottende passiva) 2021 € 14.391.000 45,2% 27,8% € 2,96 mln. 1,74 2020 € 12.875.000 42,3% 30,3% € 3,2 mln. 1,57 Overige cijfers 2021 Aantal uren extramurale productie (geheel verslagjaar) Totaal bedrijfsopbrengsten (in Euro’s) Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten 2020 2019 2018 2017 181.000 51.658.333 40.924.796 183.000 43.194.864 31.726.330 170.000 38.443.925 28.546.239 156.500 33.661.539 24.498.508 55459 37.966.297 21.820.846 CARDIA JAARVERSLAG 2021 51
Technologie en innovatie ‘Cardia is een vernieuwende en innovatieve organisatie, waarin technologie en innovatie in toenemende mate een fundamenteel onderdeel worden bij het leveren van zorg en in onze manier van werken.’ Zo luidt onze ambitie voor Cardia als organisatie. Om dit te realiseren is vergroting van onze expertise nodig maar zeker ook samenwerking met andere zorgorganisaties. Op dit vlak is het afgelopen jaar veel bereikt. Samenwerken Cardia is diverse samenwerkingsverbanden aangegaan, veelal dankzij financiering vanuit de transitiemiddelen. Zo is met Saffier het Innovatieplatform Ouderenzorg Haaglanden opgezet. Met Respect werken we samen in het project Data gedreven innoveren en het project Digicoaches kwam tot stand dankzij samenwerking met HWW en Eykenburgh. Ook voor de wijkverpleging zijn we samenwerkingsverbanden aangegaan. Daarnaast wordt gebruiksvriendelijke, bewezen technologie steeds meer onderdeel van ons zorgen bedrijfsproces. Medicijndispensers worden succesvol ingezet, verschillende soorten zorgrobots worden uitgeprobeerd en bij welzijnsactiviteiten worden steeds vaker nieuwe technologieën gebruikt. ICT infrastructuur verbeterd Voor de bedrijfsprocessen is een probleemloos werkende ICT infrastructuur van essentieel belang. Daarom zijn we in de loop van 2021 gestart met de migratie van onze netwerkomgeving naar Microsoft Teams. Een bijkomend voordeel hiervan is dat afdelingen dankzij deze Cloud oplossing efficiënter met elkaar kunnen samenwerken. In 2022 hopen we de migratie voor de hele organisatie te kunnen afronden. We zijn ook blij dat we in de tweede helft van 2021 een interim ICT manager hebben kunnen aantrekken. Zo krijgen de ICT afdeling en de projecten die daar op tafel liggen de juiste aandacht en aansturing die ze nodig hebben om als organisatie succesvol te kunnen werken aan de innovatiedoelstellingen. Voor 2022 wordt een uitgebreid ICT strategieplan opgesteld. Samenwerken in de thuiszorg Ook voor de thuiszorgorganisatie werkt Cardia samen met branchegenoten en partnerorganisaties aan innovatieve initiatieven. Zo werd in juli een intentieverklaring getekend voor een actieonderzoek op Scheveningen Noord. Cardia, Saffier, Respect, Stichting Lijn1, de Scheveningse Huisartsencoöperatie SCH-2017 en Thuis in de Buurt bekijken in dit onderzoek wat ieders bijdrage is aan ‘gezond samen leven’. Wat betekent het om oud(er) te worden op Scheveningen Noord? Hoe zien de wijkbewoners dit en wat hebben we van elkaar nodig? Hoe kunnen we elkaar helpen in het gezond en vitaal ouder worden? Daarnaast is het belangrijk om te bekijken wat mensen zelf kunnen bijdragen vanuit hun eigen talenten en krachten. Kortom, een eerste aanzet tot een mooie samenwerking. 52 CARDIA JAARVERSLAG 2021
CARDIA JAARVERSLAG 2021 53
Projectenbureau Binnen Cardia werken we voortdurend aan verbetering en optimalisatie van werkprocessen. Enerzijds om de kwaliteit van zorg te verbeteren, anderzijds om het werk, waar mogelijk, eenvoudiger te maken. Daarnaast hebben we te maken met allerlei externe ontwikkelingen, zoals wijzigingen in wet- en regelgeving en technologische innovaties, die onze aandacht vragen. Om dit soort zaken in goede banen te leiden, werken we met een intern projectenbureau, bestaande uit acht medewerkers. De projecten die via het projectenbureau opgepakt worden, zijn zeer divers. Van de verbouwing in Tabitha en de nieuwbouw in RijswijkBuiten, tot ICT projecten en optimalisatie van zorgprocessen: dankzij de expertise van de projectmanagers worden al dit soort zaken structureel aangepakt. Een belangrijke ontwikkeling binnen ons projectenbureau is het innoveren op basis van data. Dankzij samenwerking met Respect en het zorgkantoor van CZ wordt in een ‘proeftuin’ gekeken hoe goed gebruik van data kan leiden tot De volgende projecten zijn in 2021 afgerond: • Wet zorg en dwang • • • • • • • Beeldzorg fase 1 Tessa robot (SET) Project Medido cMed plus (extramuraal) Zorgdomein Transfer intramuraal Zoetermeer Floriadehof DDI 1.0 Procesinnovatie: CI - KB verantwoordelijke declaraties Huurders in ONS HVZ intaker Nieuwe medewerkers (proces) • Verbouwing Tabitha fase 1 54 CARDIA JAARVERSLAG 2021
verbetering van dienstverlening en processen. Op pagina 56 van dit jaarverslag leest u hoe dit project geleid heeft tot een mooie zorginnovatie die in Onderwatershof is getest en nu naar tevredenheid wordt gebruikt. Inmiddels staat het gebruik van data centraal in verschillende procesverbeteringen. Meer en meer wordt er gewerkt met dashboards en rapportages in de Power BI tool. Hierdoor is sturingsinformatie snel en eenduidig beschikbaar. Andere projecten van het projectenbureau: • Doorbraakplan EMZ VPT Pilot De Thuishaven Palliatieve zorg thuis Producten en Zorgpaden EMZ SOW Rijswijk • ICT Teams & sharepoint • • • • • • • ICT rond indienstredingen Domotica in Onderwatershof Digivaardig in de Zorg (Digicoaches) RijswijkBuiten Beeldzorg Data gedreven innoveren – DDI 2 Procesinnovatie: roostering, capaciteitsmodel en flexbureau • Medimo • Verbouwing Tabitha fase 2 • Verpleegoproepsysteem in Tabitha CARDIA JAARVERSLAG 2021 55
Masterclass Innovatie in de ouderenzorg De ouderenzorg staat voor grote uitdagingen. Senioren willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven en thuis blijven wonen. Daarnaast wordt de zorgvraag in thuissituaties maar ook in instellingen steeds groter en complexer, én er zijn steeds minder zorgmedewerkers. Hoog tijd dus om te zoeken naar creatieve oplossingen om deze uitdagingen het hoofd te bieden. Maar hoe doe je dat? Bij Cardia weten we: dit kunnen we niet alleen. Sinds het voorjaar van 2021 zijn we daarom een samenwerking aangegaan met collega zorgorganisatie Saffier en Buro Wisselstroom 1 renzorgsector in de regio. Want de toekomst van de ouderenzorg gaat ons allemaal aan. in het ‘Innovatieplatform Ouderenzorg Haaglanden’. Met dat platform, dat gefinancierd wordt vanuit de transitiemiddelen voor de verpleeghuiszorg, proberen we niet alleen inzichtelijk te krijgen wat we samen kunnen bereiken op het gebied van innovatie, maar onderzoeken we ook hoe innovatietrajecten duurzaam ontwikkeld én geïmplementeerd kunnen worden. En niet alleen in de eigen organisatie maar voor de hele oudeEén van de initiatieven van het innovatieplatform is de masterclass ‘Gericht innoveren en duurzaam innoveren’. Tijdens zeven cursusdagen werken zo’n 25 deelnemers uit verschillende zorgorganisaties aan een innovatiekader voor de ouderenzorg. Naast de theoretische achtergrond leren de deelnemers dankzij praktische en interactieve werkvormen bijvoorbeeld hoe zij betrokkenheid kunnen 56 CARDIA JAARVERSLAG 2021
‘Innovatie is pas succesvol als de verandering omarmd wordt door gebruikers’ organiseren bij verandering en verbetering. Innovatie is immers pas succesvol als de verandering ook echt omarmd wordt door de gebruikers. De masterclass is gestart in juni met de eerste twee cursusdagen. In oktober vond het tweede deel plaats, en daarna krijgt de masterclass nog een vervolg in 2022. De deelnemers ontdekten tijdens de masterclass al snel hoe lastig het is om van een idee tot uitvoering te komen. Hoe krijg je stakeholders mee, en hoe ga je vervolgens echt 1 aan de slag om de innovatie te implementeren? En, niet onbelangrijk, ook tijd en geld spelen een rol. Allemaal aspecten waarmee geoefend wordt in de masterclass. Halverwege de masterclass is al gebleken dat er in de regio meer behoefte bestaat aan deze vorm van opleiding en samenwerking op het gebied van zorginnovatie. Daarom is besloten om een tweede masterclass te starten in het najaar van 2022. Innovatie in de ouderenzorg is echt een must en de inhoudelijke en praktische toerusting vanuit de masterclass helpt daarbij. Buro Wisselstroom is een kennis- en adviesbureau dat zorgorganisaties helpt bij de implementatie van duurzame, digitale innovaties. Zij doen dat vanuit de overtuiging dat implementatie van digitale zorg gelijk staat aan organisatieverandering. Voor meer informatie: Buro Wisselstroom — Advies in digitale zorginnovatie. Samen worden we elke dag een beetje innovatiever! Diana Boerefijn is namens Cardia één van de deelnemers aan de masterclass innovatie. Zij schreef er een tweetal blogs over, die u hier kunt lezen: Blog: De kunst van het innoveren - Actueel - Hart voor zorg - Cardia Innoveren met troika en theater - Blogs - Hart voor zorg - Cardia CARDIA JAARVERSLAG 2021 57
Cardia en Respect werken samen aan Data gedreven zorg Data als bron voor innovatie, dat is de gedachte bij het project Data gedreven innoveren (DDI) van Cardia en Respect. Gefinancierd door het zorgkantoor wordt in een ‘proeftuin’ gekeken hoe goed gebruik van data kan leiden tot verbetering van dienstverlening en processen. In het project wordt intensief samengewerkt met data-analisten. Data uit de verschillende interne software systemen wordt geanalyseerd en gekoppeld om hieruit interessante informatie te filteren. Denk bijvoorbeeld aan het ‘zorgpad’ dat een cliënt doorloopt vanaf aanmelden bij de fysiotherapie tot en met eventuele opname in een verpleeghuis. Op deze manier kan wellicht beter worden voorspeld welke zorgcapaciteit er op welk moment nodig is waardoor zorgpersoneel beter kan worden ingezet. Daarnaast kan data bijvoorbeeld mogelijk helpen bij het efficiënter plannen van zorgroutes. Het gaat daarbij om data van de totale populatie en niet van de individuele cliënt. Alle data wordt anoniem verwerkt zodat deze niet is te herleiden naar een bepaald persoon. Er wordt gewerkt conform de AVG wetgeving. Arbeidsbesparend werken met QR code Een mooie zorginnovatie waar vanuit het DDI project aan gewerkt is, is een QR code die in Onderwatershof inmiddels succesvol in gebruik 58 CARDIA JAAR
is. Een arbeidsbesparende én klantvriendelijke innovatie waarmee zorgmedewerkers echt persoonsgerichte zorg kunnen bieden aan voor hen soms onbekende bewoners. Marieke Thoen is als projectmanager betrokken bij het DDI project en vertelt over de QR code in Onderwatershof. “In het project Data gedreven innoveren kwam deze casus op tafel: hoe kan iemand die nieuw is, snel en eenvoudig de belangrijkste informatie over een cliënt lezen? Het is belangrijk dat zorgmedewerkers de cliënten goed kennen. Maar dat is soms een uitdaging. Zeker in een tijd waarin er vaak nieuwe of tijdelijke medewerkers op een afdeling komen werken. Het doornemen van de dossiers kost tijd en tijdelijke medewerkers hebben niet altijd snel toegang tot de systemen. In de QR code is een mooie oplossing gevonden voor dit vraagstuk.” Alle informatie snel bij de hand De QR code werd als pilot ingezet op de tweede verdieping in Onderwatershof. En met succes: de zorgmedewerkers die de QR code gebruiken zijn er erg enthousiast over. Bij een rondleiding legde Evv’er Michella van den Oever uit hoe het systeem werkt. “Als we aan het werk gaan, scannen we eerst een QR code op de zusterpost met de telefoon. Dat is om in te loggen in het systeem. De bewoners hebben een QR code bij hun naambordje. Als je die vervolgens scant, zie je direct de belangrijkste informatie over de cliënt. Echt ideaal als je de cliënt nog niet zo goed kent, bijvoorbeeld als iemand hier nog niet zo lang woont. En helemaal handig voor nieuwe medewerkers of invalkrachten!” “We hebben nu meer tijd om aan de bewoners te besteden” Met de QR code krijgt de medewerker op de telefoon de zorgkaart in te zien. Daarop staat de belangrijkste informatie die nodig is om zorg te kunnen verlenen. Handig als ondersteuning voor onbekende medewerkers, maar zeker ook voor vaste mensen. Zo weten zij na bijvoorbeeld een paar vrije dagen ook precies welke zorg op dat moment nodig is. Michella: “Voorheen moest je de informatie over de bewoners opschrijven en uitleggen. Maar nu kunnen de collega’s de QR code scannen om alle belangrijke informatie te zien. Dat scheelt ons veel tijd. Tijd die we liever aan de bewoners zelf besteden natuurlijk. Ik ben hier heel enthousiast over.” CARDIA JAARVERSLAG 2021 59
Project Digivaardig in de zorg Samen maken we ook digitaal het verschil In de zorg wordt steeds meer gebruik gemaakt van technologie. Voor het registreren van werkzaamheden in diverse (zorg)programma’s, bij het gebruik van apps of de inzet van zorgdomotica. Voor sommige zorgmedewerkers is dat kinderspel, voor anderen is het optimaal gebruiken van de technologie echt even wennen. Daarom heeft Cardia samen met HWW zorg en stichting Eykenburg het project Digivaardig in de zorg opgezet. Het project bestond uit het opleiden en inzetten van interne digicoaches, en een website waar collega’s informatie en handleidingen kunnen vinden over bepaalde basisvaardigheden, applicaties en over informatiebeveiliging en privacy. Interne digicoaches Door de inzet van digicoaches kunnen zorgmedewerkers hun digitale vaardigheden (verder) ontwikkelen. Vragen over het gebruik van de computer of telefoon, of over programma’s die niet iedereen even goed begrijpt… Het levert in de dagelijkse praktijk weleens ergernissen op. Digicoaches kunnen dan uitkomst bieden en de collega’s helpen het hoofd koel te houden. Dat betekent ook: meer plezier in het werk, een nog betere kwaliteit van de zorg en uiteindelijk: meer tijd voor de cliënt. Binnen Cardia zijn op alle locaties enkele mensen bereid gevonden om zich naast hun gewone werk in te zetten als digicoach voor collega’s. Medewerkers konden zichzelf aanmelden om digicoach te worden. Na een training van twee dagen gingen zij vervolgens voor ongeveer 8 uur in de week aan de slag als digicoach, afhankelijk van de behoefte op hun locatie. De aftrap was op 1 juli. Op die dag hebben de digicoaches op alle locaties kaarten uitgedeeld aan collega’s. Medewerkers konden zich met deze kaart aanmelden voor een afspraak met een digicoach. 60 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Een afspraak met een digicoach begint met het invullen van een zelfscan. Medewerkers zien dan direct waar ze goed in zijn en welke vaardigheden aandacht nodig hebben. Samen met de digicoach gaan ze vervolgens aan de slag om die digitale vaardigheden te verbeteren. Doorstart in 2022 Ondanks de goede voorbereiding en de communicatiecampagne is het project Digivaardig in de zorg niet zo succesvol gebleken als we vooraf verwacht hadden. De coronapandemie en het oplopende ziekteverzuim veroorzaakten een hoge werkdruk. Hierdoor hebben minder mensen gebruik gemaakt van de digicoaches dan vooraf was ingeschat. We hopen in 2022 het project dan ook een doorstart te kunnen geven. Want de behoefte om onze digitale vaardigheden bij te spijkeren, is binnen Cardia nog steeds aanwezig. CARDIA JAARVERSLAG 2021 61
Raad van Toezicht Voorzitter Hein Griffioen blikt terug op 2021 Terwijl ik dit verslag zit te schrijven, blader ik door de vergaderstukken van de RvT in het afgelopen, tweede coronajaar. Dankzij de komst van de vaccins werd Corona in 2021 eigenlijk gewoon, het lijkt in mei 2022 zelfs ver weg. Heerlijk dat vrijwel alle beperkingen inmiddels konden worden opgeheven! Maar het heeft wel veel gevraagd van zowel bewoners en cliënten, hun naasten als de medewerkers. Alle aandacht gaat inmiddels naar de gevolgen van de oorlog in Oekraïne. We lezen van hyperinflatie en merken dat ook in de financiële positie van sommige medewerkers van Cardia. Ik realiseer me heel goed dat heel wat van onze collega’s geen solide financiële buffer hebben. Ik merk dat ik somber word van de zorgwekkende berichten over de gevolgen van de klimaatcrisis en de kans op een nieuwe pandemie. Voor mij geldt dat dit de tijd is om de christelijke deugd Hoop te oefenen…. Cardia merkt aan alles dat de krapte op de arbeidsmarkt steeds nijpender wordt. Naast de zorg heeft dat vooral in de bouw grote consequenties. We spraken als RvT veel met de bestuurder over nieuwbouwplannen voor Tabitha en in Rijswijk Buiten. Het gaat een grote uitdaging worden om die te realiseren, onder de huidige omstandigheden. Net als andere jaren zijn we weer door verschillende collega’s bijgepraat over ontwikkelingen bij Cardia op hun vakgebied. Het verrast waarschijnlijk niemand dat personele en leiderschapsaangelegenheden zich in onze aandacht mochten verheugen. Ook dit verslagjaar hebben we weer vergaderingen meegemaakt van de Ondernemingsraad, de Centrale Cliëntenraad en de Professionele Adviesraad. Tevens zijn er verschillende locatiebezoeken gebracht door leden van de RvT. Bovendien kon de jaarlijkse gezamenlijke bijeenkomst plaatsvinden met RvB, MT, Ondernemingsraad, Centrale Cliëntenraad, Professionele Adviesraad en geestelijk verzorgers. Te gast was de projectleider van het Innovatieplatform Ouderenzorg Haaglanden. We spraken over de toepassing en implementatie van innovaties. We zijn er het afgelopen jaar in geslaagd opvolgers te vinden voor de twee toezichthouders die aan het einde van hun termijn waren gekomen. 62 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Theo den Hertog en Matthijs Overdijk nemen de plaats in van Lex van Eijndhoven en Marcus van Spronsen. We vinden het belangrijk om met een passende visie ons toezicht vorm te geven. Nu we een nieuwe samenstelling hebben is het goed om elkaar daarover te spreken en beter te leren kennen. Onderdeel van die visie is dat we ook nadenken over ons opleidingsprogramma. Ieder van ons heeft zich gecommitteerd aan het volgen van bijscholing, zodat we opgewassen blijven voor onze taak. Het governancelandschap is behoorlijk opgeschud. Niet alleen door een nieuwe Governancecode, maar ook door de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (die ons als RvT eindelijk een plek geeft in het Burgerlijk wetboek) en de Wet toelating zorgaanbieders. Al die nieuwe wetten nopen Cardia de statuten en reglementen te vernieuwen. Met de accountant is teruggekeken op zijn betrokkenheid bij Cardia en zijn gezamenlijke lessen getrokken. In het jaar 2022 loopt zijn termijn als controlerend accountant bij Cardia af en dus gaan we (binnen hetzelfde bureau) op zoek naar een vervanger. Omdat we onze rol als werkgever van de bestuurder belangrijk vinden, voeren we gesprekken met vertegenwoordigers van MT en medezeggenschapsorganen ter voorbereiding van ons jaargesprek. Henriëtte Bertels behaalde niet alleen de master business administration aan Nyenrode Universiteit, maar voltooide ook een traject voor certificering als zorgbestuurder. Namens de RvT, Hein Griffioen, voorzitter CARDIA JAARVERSLAG 2021 63
Bijlage Bestuur, toezicht, en medezeggenschap 64 CARDIA JAARVERSLAG 2021
1. Governancecode Zorg, Raad van Bestuur De Raad van Bestuur (RvB) en de Raad van Toezicht (RvT) van Cardia volgen in hun handelen de Governancecode Zorg 2022 en het Kader Goed Bestuur (IGJ en Nza). De rechtsvorm van Cardia is een stichting. De Raad van Bestuur is belast met het besturen van de stichting en het leidinggeven aan de organisatie. In de reglementen wordt nadere invulling gegeven aan de taken, de verantwoordelijkheden en wijze van besturen van de Raad van Bestuur en het toezichthouden door de RvT. De statuten van Cardia zijn leidend. De Raad van Bestuur werd in 2021 gevormd door mevrouw drs. H. Bertels- Stam. Haar nevenfuncties zijn: • Bestuurslid Zorgscala (penningmeester) • Bestuurslid Stichting Planetree Nederland • Bestuurslid Reliëf Christelijke Vereniging van Zorgaanbieders De principes 1 4 2 5 3 6 7 De maatschappelijke doelstelling en legitimatie van de zorgorganisatie is het bieden van goede zorg aan cliënten. De raad van bestuur en de raad van toezicht hanteren waarden en normen die passen bij de maatschappelijke positie van de zorgorganisatie. De zorgorganisatie schept randvoorwaarden en waarborgen voor een adequate invloed van belanghebbenden. De raad van bestuur en de raad van toezicht zijn ieder vanuit hun eigen rol verantwoordelijk voor de governance van de zorgorganisatie. De raad van bestuur bestuurt de zorgorganisatie gericht op haar maatschappelijke doelstelling. De raad van toezicht houdt toezicht vanuit de maatschappelijke doelstelling van de zorgorganisatie. De raad van bestuur en de raad van toezicht ontwikkelen permanent hun professionaliteit en deskundigheid. CARDIA JAARVERSLAG 2021 65
2. Raad van Toezicht Rol toezichthouders De Raad van Toezicht richt zich conform de Governancecode Zorg 2022 op het belang van de zorgorganisatie, vanuit het perspectief van het realiseren van de maatschappelijke doelstelling van de zorgorganisatie en de centrale positie van de cliënt daarin. Het toezicht op de kwaliteit van zorg aan cliënten is een belangrijk aandachtspunt. In 2021 is een commissie gevormd ter voorbereiding op de visie op toezicht. De governance aspecten voortvloeiend uit de nieuwe wetgeving rond WBTR en WTZa waren onderwerp van gesprek. Toezichthoudende activiteiten De RvT monitort op basis van algemene voortgangsrapportages van het bestuur, management rapportages, periodieke rapportage rond de beleidsprioriteiten van de ambitienotitie, het HKZtraject en cliënt- en medewerkertevredenheidsonderzoeken en de toelichting van de bestuurder op deze stukken. De RvT bespreekt beleidsnota’s, nieuwe regelgeving en recente publicaties met de bestuurder. De RvT-leden zorgen voor hun eigen ontwikkeling door externe of interne opleidingen en cursussen. Covid-19 Het jaar 2021 stond, evenals 2020, nog steeds in het teken van de Covid-19 crisis. De RvT werd door de bestuurder op adequate wijze geïnformeerd over de situatie op de locaties en over de gevolgen die het virus en de overheidsmaatregelen hadden voor bewoners, familie en medewerkers. De RvT voelde zich betrokken en leefde mee met de bestuurder en de organisatie. Samenstelling RvT In mei nam de RvT volgens het rooster van aftreden afscheid van twee leden, nl. Marcus van Spronsen en Lex van Eijndhoven. Na een wervingstraject werden twee nieuwe leden benoemd, Contact met Ondernemingsraad, Centrale Cliëntenraad, Professionele Adviesraad en Management Team De RvT-leden brengen bezoeken aan vergaderingen van de Centrale Cliëntenraad, de Ondernemingsraad en de Professionele Adviesraad en gaven hiervan terugkoppeling. De RvT ervaart een goede samenwerking tussen bestuurder en medezeggenschapsorganen. De medezeggenschapraden worden proactief betrokken, gehoord en om advies dan wel instemming gevraagd. In maart en mei werden OR vergaderingen bezocht. In maart een CCR vergadering en in april een vergadering van de PAR. nl. Matthijs Overdijk (portefeuille financiën) en Theo den Hertog (portefeuille algemeen). Vergaderingen Er vonden vijf plenaire vergaderingen plaats. In verband met de Covid-19 maatregelen werd er op digitale wijze of op een externe locatie vergaderd. De bestuurder was steeds aanwezig, behoudens het agendapunt dat haar eigen functie betrof. Per specifiek onderwerp namen er medewerkers deel aan de vergadering voor een toelichting. Februari: Thema: Cardia als lerende organisatie (gast: coördinator Opleidingen) September: Thema: Arbeidsmarkt (gast: coördinator recruitment) Commissies De RvT leden zijn lid van één of meerdere van de volgende deelcommissies: • Remuneratiecommissie • Audit & Vastgoed commissie • Commissie Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie De commissies vergaderen meerdere keren per jaar en rapporteren in iedere plenaire RvT vergadering. 66 CARDIA JAARVERSLAG 2021
Samenstelling Raad van Toezicht 2021 Aandachtsgebied Naam drs. H.K. (Hein) Griffioen MCM • Voorzitter • Remuneratiecommissie Overige functies • Organisatieadviseur, coach • Bestuurder Stichting Administratiekantoor IXL • Bestuurder Stichting Administratiekantoor VOPIM • Voorzitter Wijkvereniging Vlietpoort Leiden • Penningmeester Stichting Pamoefonds prof. dr. J. (Jolanda) de Vries • Vicevoorzitter • Commissie Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie • Remuneratiecommissie R.B. (Ron) de Haas • Lid • Audit & Vastgoed commissie • Directeur-bestuurder woningcorporatie Mozaïek Wonen in Gouda • Bestuurder De Haas Management en Advies B.V. • Lid Raad van Toezicht gehandicaptenorganisatie De Passerel in Apeldoorn • Lid Raad van Toezicht museum Gouda • Voorzitter Raad van Commissarissen woningcorporatie Wooninvest Marcus van Spronsen en Lex van Eijndhoven (tot juli 2021) drs. T. (Matthijs) J.M. Overdijk RA (vanaf 1 juli 2021) • Lid • Audit & Vastgoed commissie • Bestuurder Move IT Finance Management B.V. • programmamanager Het CAK (augustus 2021- heden) • financieel manager drs. T. (Theo) C. den Hertog (vanaf 1 juli 2021) • Lid • Commissie Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie • Bestuurder Lister • Voorzitter toezichthoudend bestuur stichting Het Venster (tot 21-12-2021) • Bestuurslid International Federation of Settlements and Neighborhood Centers (tot 1-7-2021) • Lid RvT Utrechtzorg CARDIA JAARVERSLAG 2021 67 • Hoogleraar ‘Kwaliteit van leven’ bij Tilburg University • Lid Raad van Bestuur ADRZ
Bijeenkomst met Management Team, geestelijk verzorgers en medezeggenschapsorganen In september vond een gezamenlijke bijeenkomst plaats met RvT, MT, Ondernemingsraad, Centrale Cliëntenraad, Professionele Adviesraad en geestelijk verzorgers. De projectleider van het Innovatieplatform Ouderenzorg Haaglanden was te gast. De deelnemers bespraken in groepen de aspecten die van belang zijn bij de toepassing en implementatie van innovaties. Financieel Over de financiële beheersing en controle vindt periodiek overleg plaats tussen de auditcommissie, de manager bedrijfsvoering en het bestuur. In 2021 is eenmaal overleg geweest tussen de auditcommissie en de accountant in het kader van de jaarrekening. Daarnaast heeft eenmaal overleg plaatsgevonden tussen de volledige RvT en de accountant inzake de jaarrekening. De declaraties van de bestuurder zijn conform regelgeving afgetekend door de RvT-voorzitter. Besluitvorming De RvT heeft besluiten genomen betreffende: • Benoeming nieuwe RvT leden • Beloningen RvT en RvB. De RvT verleende goedkeuring aan besluiten van de Raad van Bestuur betreffende: • De vaststelling van de jaarrekening 2020 en de begroting 2022; Rooster van aftreden Naam Benoeming J. de Vries H.K. Griffioen R.B. de Haas T.J.M. Overdijk T.C. den Hertog Evaluatie Jaarlijks vindt een functioneringsgesprek plaats met het bestuur. De remuneratiecommissie wint vooraf de opvattingen van elk lid van de RvT in. De voorzitter en vicevoorzitter voerden gesprekken met managers ter voorbereiding op het gesprek dat in oktober plaatsvond. De RvT evalueerde in juli het eigen functioneren. • De vaststelling van het Jaardocument 2020; • Strategisch Jaarplan 2022 • Businesscase Rijswijk Buiten Overig Andere onderwerpen van bespreking in het verslagjaar: • Kwaliteitsplan; • Management Letter; • Vastgoed; • Verzuimrapportages; • Cliënttevredenheidsmeting intramuraal; • Kwartaalrapportages; • Beleid Wet Zorg en Dwang; • Kwaliteitsdashboard; • Reglement RvT. Samenstelling en bezoldiging Bij de samenstelling van de RvT wordt op spreiding van deskundigheid gestuurd. Voorgaand is een overzicht opgenomen van de samenstelling van de RvT. De bezoldiging van de toezichthouders is conform de richtlijnen van de NVTZ. Einde 1ste termijn 10-09-2018 10-09-2022 01-08-2020 13-03-2020 01-07-2021 01-07-2021 01-08-2024 13-03-2024 01-07-2025 01-07-2025 *afwijkende termijn i.v.m. interim periode 68 CARDIA JAARVERSLAG 2021 Einde 2de termijn 10-09-2026 01-08-2027* 13-03-2028 01-07-2029 01-07-2029
3. Ondernemingsraad 2021 Algemeen De Ondernemingsraad (OR) is een wettelijk vertegenwoordigend orgaan met eigen bevoegdheden, beschreven in de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). Dit betreft het informatierecht, het adviesrecht, het instemmingsrecht en het initiatiefrecht. De OR overlegt namens de werknemers met de bestuurder van Cardia over het algemene beleid en over werknemersbelangen. Missie & visie De OR van Cardia heeft de volgende missie & visie: Missie • Samen werken aan een positief en gezond werkklimaat • Een open en eerlijke communicatie binnen de organisatie • Betrokkenheid van medewerkers bij besluitvorming Visie De OR van Cardia ziet een organisatie die medewerkers bindt en boeit. Waar medewerkers zich in een gezonde werkomgeving met plezier ontplooien en ontwikkelen. Waar iedereen met elkaar in verbinding staat, open en eerlijk communiceert en waar veiligheid vanzelfsprekend is. Veranderingen binnen de organisatie worden duidelijk aangegeven en gerealiseerd. Samenstelling OR Begin 2021 bestond de OR uit 13 leden. De OR werkt met een rooster van aftreden, waarbij om de twee jaar leden aftreden of hun termijn verlengen. Paul Obbema en Danny Zalm beëindigden eind 2021 hun lidmaatschap in verband met hun vertrek bij Cardia. Leden: Jeannette Brouwer (vanaf 2014) Michella van den Oever (vanaf 2014) Marty Koster, voorzitter (vanaf 2018) Benjamin van der Kraan (vanaf 2018) Paul Obbema (vanaf 2018 t/m 2021) Inge Vroomen (vanaf 2018) Stef van der Ark (vanaf 2018) Monica Rappa (vanaf 2019) Kobie van der Meer (vanaf 2020) Petra Vergunst (vanaf 2020) Danny Zalm (vanaf 2020 t/m 2021) Sharon Pronk (vanaf 2020) Liesbeth van Dijk (vanaf 2020) verzorgende IG Landscheiding EVV-er Onderwatershof medewerker finance & control wijkverpleegkundige Landscheiding bewegingsagoog Landscheiding teamleider zorg & welzijn De Thuishaven functioneel applicatiebeheerder helpende zorg & welzijn Onderwatershof praktijkopleider Onderwatershof woonzorgconsulent Tabitha/De Thuishaven technische dienst De Thuishaven leerling verpleegkunde De Thuishaven medewerkster welzijn OC Mariahoeve CARDIA JAARVERSLAG 2021 69
OR commissies Overleg Raad van Toezicht De OR werkt met drie commissies t.w. Financiën & Vastgoed, Arbo & zorgpersoneel en PR & communicatie. Iedere commissie heeft een coördinator. Vergaderingen De OR heeft in 2021 6 overlegvergaderingen met de bestuurder gehad en 6 interne vergaderingen. In augustus hebben de OR leden een interne evaluatie gehouden over het functioneren van de OR. Adviezen De OR heeft schriftelijk advies uitgebracht over: • Herinrichting ICT-afdeling • Project Rijswijk Buiten (er gaat een OR lid deelnemen in het projectteam) • Wijziging organisatie-inrichting Instemmingen De OR heeft schriftelijk instemming verleend aan: • Relaties op het werk/beleid rond familiaire betrekkingen • Opleidingsplan 2021 • Thuiswerkbeleid • Regeling Reiskosten- en reistijdvergoeding • Wijziging Kledingbeleid (m.b.t. het dragen van eigen hoofddoeken) • Zorgbonus Interne en externe contacten De OR onderhoudt contact met interne collega’s en/of externe deskundigen voor uitleg en informatie-uitwisseling. In september vond er een gezamenlijke bijeenkomst plaats met RvT, MT, CCR, OR, PAR en geestelijk verzorgers over het thema Innovatie. De projectleider van het Innovatieplatform Ouderenzorg Haaglanden was te gast. De deelnemers bespraken in groepen de aspecten die van belang zijn bij de toepassing en implementatie van innovaties. In maart en mei was er een RvT lid aanwezig bij de overlegvergadering. De OR werd in mei betrokken bij de werving en benoeming van twee nieuwe RvT leden. In augustus voerde de OR voorzitter een gesprek met de RvT voorzitter in het kader van het jaargesprek met de bestuurder. OR cursussen/studiedagen In juli vond er een externe OR training plaats over het thema vitaliteit/duurzame inzetbaarheid. Contact met de achterban De communicatie vindt plaats via de OR Nieuwsbrief. Er is een introductiefilmpje gemaakt over het werk van de OR. Dit wordt getoond tijdens de (digitale) introductiedagen voor nieuwe medewerkers. Tevens is er een OR poster gemaakt met namen en foto’s van de OR leden. Na versoepelen van de corona maatregelen werd het contact met de achterban het speerpunt voor de rest van 2021. De OR was betrokken bij de voorbereidingen voor acties rond vitaliteit in de week van deskundigheid, werkplezier en bezieling, in november. In het kader van zichtbaarheid van de OR hebben de OR leden op alle locaties fruit uitgedeeld, als start van de actie Fruit op het werk. De medewerkers kregen tevens een waterfles cadeau van Cardia. 70 CARDIA JAARVERSLAG 2021
4. Medezeggenschap van zorgprofessionals De medezeggenschap van zorgprofessionals is vormgegeven in de Professionele Adviesraad (PAR). Daarin zijn alle medewerkers vertegenwoordigd die direct betrokken zijn bij de cliënt. De PAR geeft gevraagd én ongevraagd advies over zorg gerelateerde onderwerpen en heeft hierover regelmatig overleg met de bestuurder. Naast de maatregelen en richtlijnen rond corona en de vaccinatiecampagnes heeft de PAR in 2021 over de volgende onderwerpen geadviseerd en/ of overleg gevoerd met de bestuurder: • Positionering van de Physician assistent en de Verpleegkundig specialist • De bevindingen uit de HKZ audit • De werkdruk van teamleiders • De christelijke identiteit binnen Cardia • De positie van LHBTIQ+ binnen Cardia • De omgangsvormen en huisregels Daarnaast heeft de PAR een actieve inbreng gehad in de totstandkoming van de ambitienotitie van Cardia en de uitvoering daarvan. Het bestuur van de Professionele Adviesraad van Cardia bestaat uit: • Marni Scholtens • Gerita Sijtsma • Desiré Pereira • Gerdien van der Zwan • Rob Korte (voorzitter) CARDIA JAARVERSLAG 2021 71
Bestuur & Floriadehof Willemijngang 40 2719 RB Zoetermeer T 079 - 8009 500 Landscheiding Isabellaland 150 2591 SL Den Haag T 070 - 8008 400 Onderwatershof Van Vredenburchweg 26 2282 SH Rijswijk T 070 - 8008 500 Tabitha Mozartlaan 280 2555 KZ Den Haag T 070 - 8008 300 De Thuishaven Neptunusstraat 1 2586 GP Scheveningen T 070 - 8008 800 Bedrijfsvoering Isabellaland 150 2591 SL Den Haag T 070 - 8008 600 WWW.CARDIA.NL
1 Online Touch